-
Fajron sentas mi interne
Originala romano
- Nova (21.01.2001): nun legebla ankaŭ en germana traduko fare de Karl Liebermann
- Nova (18.03.2010): la
romano kiel
e-libro
- Anta^uparolo al la reta versio
-
- Estante 23-jarulo, mi verkis en septembro 1989 malgrandan
- Esperanto-romanon. Mi dissendis ^gin al kelkaj konataj
- esperantistoj kaj Esperanto-eldonejoj kaj ricevis abundon da
- afablaj reagoj. Herbert Mayer, la estro de la tiutempe ankora^u
- sufi^ce nova eldonejo "Pro Esperanto", deklaris sin preta eldoni
- la verkon, tamen preferante ^san^gi ^gian originan titolon
- "Inter aliuloj" al "Fajron sentas mi interne".
-
- La libro aperis en a^ugusto 1990 kaj tuj trovis sufi^ce grandan
- resonon inter la esperantistaro, pri kio atestas anka^u recenzoj
- en ^cirka^u 10 Esperanto-gazetoj (i.a. Esperanto, La Gazeto,
- Bulgara Esperantisto, Koncize, La eta gazeto, Hungara Vivo,
- Esperanto in Baden-Wuerttemberg). Eltira^joj aperis en Kontakto
- kaj la legolibro "Ek al leg'". La a^utoron atingis pluraj centoj
- da opiniesprimoj de legantoj el pli ol 20 landoj. En 1997 William
- Auld enmetis la verkon en sian "Bazan legoliston de la orginala
- Esperanto-Literaturo".
-
- Tamen intertempe la romaneto certagrade forgesi^gis kaj malbone
- vendi^gas. Kun la permeso de la eldonisto Herbert Mayer mi nun
- aperigas ^gin en la reto kaj esperas, ke tiamaniere ^gi trovos
- kelkajn pliajn legantojn.
-
- La 97-pa^ga romano da^ure haveblas je cxirkaux 10 EUR cxe la
- eldonejo "Pro Esperanto" (nun: Internacia Esperanto-Muzeo Vieno),
- la libroservo de UEA kaj multaj aliaj movadaj libroservoj.
-
- Wiesbaden, 20.03.1996/21.01.2001/18.03.2010
-
- Ulrich Matthias
-
- Ulrich Matthias, Rückertstr. 6, DE-65187 Wiesbaden, Ulrich.Matthias
(ĉe)
t-online.de
-
Anta^uparolo
-
- Ne tiom ofte oni a^udacas malferme paroli pri la internaj problemoj
- de la propra komplika personeco, sincere esprimi sin, malkovri en si la homon
- - tiun, kiu bezonas amon kaj kiu kapablas ami.
-
- Tradicie, la indeco de la malferma eldiro estas pridubata pli ofte
- (ver^sajne pro la edukado) inter pli a^gaj homoj a^u, pli ^guste -
- inter la-a^gaj mense. En la verkaro de William Auld ni trovas la koncernan respondon
- al la similaj skeptikuloj:
-
- La^u mi, en ^ciuj teranguloj
- nin junaj homoj regi devas;
- se l' kriterion ni mallevas,
- ni vendas nin al homaj puloj.
-
- Nenio estas pli bela ol esti juna... kaj... paroli Esperanton, asertas
- Manfred, la ^cefa heroo de la romano. Mi esperas, ke tiu altnivela
- internacia interkompreni^go... iam fari^gos memkomprenebla afero por la tuta
- homaro... Definitive, tiam aperos la ebleco pli profunde ekkoni la
- problemaron de homo el ie ajn malproksime situanta lando, same kiel mi,
- dank' al hazarda bon^sanco dum Esperanta voja^go tra FRG, havis la
- eblecon legi la manuskripton de tiu ^ci libro, kies enhavo senprokraste ekde
- la komenco ^gis la fino firme absorbis mian atenton per la kolora gamo de
- ri^caj traviva^joj, el kiuj multaj respegulas biografiajn spertojn de la a^utoro.
- Evidente anka^u pro tio la romano sonas nature kaj konvinkige, la
- esprimplenaj bildoj, intensigitaj per la specifeco de akri^ginta junula
- mondpercepto figure prezentas la aspiron al reciproka tenera korinklino
- kontraste kun nesentemo kaj indiferenteco. Mi pensas, ke anka^u multaj
- aliaj homoj ne ^ciam estas feli^caj, kaj ke mi eble ne estas la sola homo, kiu
- neniam konis iun, kiu lin komprenis..., skribas la ^cefa heroo en sia
- artikolo, kiu aperas en la lernejana gazeto sub la titolo "Inter aliuloj".
-
- Granda mistero estas aliuloj
- ...
- Mi vagas inter ili kvaza^u certa
- pri mi, pri ili, pri la universo -
- ekstere vigla kaj la^u^sajne lerta,
- dum efektive temas pri l' inverso.
- ...
- ^Cu ili spertas, kiel mi, scivolon
- ^cu ili sin komprenas reciproke?
- En gloron ili trafas a^u izolon?
- ...
-
- ^Guste tiu ^ci suferiga sento de izoleco kaj la strebo tamen
- kompreni ^ci misterajn aliulojn (W.A.) inspiris la rakontiston delikate
- observi la scenojn el ^ciutaga vivo kaj instigis lin vidigi siajn ka^sitajn
- tendencojn almena^u pere de la supre menciita gazeto. "Mi ne plu estos
- sola, sed inter amikoj", pensas li, esperante je profundaj ^san^goj en sia
- vivo post la apero de la artikolo.
-
- Kun psikologia analizemo la a^utoro prikonsideras ekzistantajn
- malfacila^jojn en la interhomaj rilatoj kaj trovas, ke unuaj ofte konsekvencas
- el la dama^goj, rezultintaj de edukado. "Iom post iom mi abomenis ^cian
- psikan kaj fizikan perforton", definitive pritaksas li la edukmanieron "helpe
- de knuto kaj kuko": "Necesas prilumigi suferitajn kruela^jojn, kiujn hodia^u
- multaj homoj rigardas same senkritike kiel iame la fa^sismon". Ja subteno
- de tiraneco en vasta senco estas siavice ligita kun la konduto kaj edukaj
- metodoj en la esence pli mallar^ga medio: Apogantoj de naziismo ne kapablas
- respekti homajn rajtojn anka^u en sia familio, strebante subpremi la aliecojn
- de aliaj, kvankam tio, kiel ni povas konkludi el la libro, ne gvidas al la familia
- bonfarto, sed male, elvokas nur la frustran malkontenton pro la maleblo
- realigi siajn ideojn, senefektan reziston kontra^u la severa rigora realeco.
- "Vidu, pa^cjo, jen la viro, kiun vi deziris...", legas ni frazon plenan de
- seniluzii^go, kiel kulminon de la malbon^sanca sorto. "...Mi sentas la
- fre^sigan efikon de larmoj dis^smiritaj en la viza^go..." - "...Ja tiel
- mistera estas la lando de larmoj...", skribis Saint-Exup'ery en sia libro
- "La Eta Princo". Kiam soleco aperos en gor^g' kiel bulo, la mondo ne
- ^sajnas esti "plena de ^gojo... mi ne vidas la ^gojon. ^Cirka^u mi nur
- malhelo, malpleno kaj silento..."
-
- - Sed kie estas la homoj? - rememoras mi la demandon de la Eta
- Princo. - Oni estas iom soleca en la dezerto.
- - Oni estas soleca anka^u inter la homoj, - sekvis respondo.
-
- La rakontisto, certe, klare konscias, ke krom tiuj ^ci subjektivaj
- ekzistas anka^u pli ^generalaj psikaj ka^uzoj de interhomaj barieroj. Moraro,
- tradiciaj reguloj kaj kutimaj limoj en la konduto, fleksemo a^u rigideco,
- mentaleco kaj multo alia anka^u ludas en tio sian rolon: "Iom post iom mi
- komprenis, ke en Esperantujo la homoj ne estas tiom malvarmaj... Ver^sajne
- en multaj landoj la homoj ^generale pli emas tu^si, karesi kaj kisi unu la alian
- ol en FRG..."
-
- Ne ^ciam estas tiom sensencaj la similaj "simplaj gestoj de
- afableco". "...kiam ni adia^uas... per bela amba^uflanka rideto, mi denove
- estas ege feli^ca..." - konstatas la rakontisto. Li rimarkigas: "Iu magia,
- malica forto devigas min denove ser^ci viza^gojn por rigardi, rideti al ili".
-
- ^Cio ^ci igas nin enpensi^gi pri tio, ke kompatemo kaj kunsentemo
- estas pli humanaj ol senanima senrespondeca ignorado, pli preferinda estas
- paco ol militoj kaj agresemo. En tiu rilato pri la pliboni^go de la mondo kaj pri
- sia la^uebla kontribuo al tio pensas la ^cefa heroo en sia filozofiumado pri la
- viva senco: "...Sed, se la mondo estus malbona, mi devus ^sangi ^gin. Mi
- do estus bezonata, mia vivo havus sencon, mi do devos pluvivi..."
-
- Kaj, kvankam la vivo ne ofertas momente multe da ^gojo por li, la
- romano pu^sas nin al la penso, ke anka^u tiuj homoj, tamen, povas esti ege
- feli^caj, ^car (eble e^c iom nekonscie) ili posedas en sia destino pli da
- ^sancoj por vivsperti^gi kaj pli ri^ci^gi spirite: Ilia, ^sajne, neevitebla malgajo,
- alkutimi^go al la soleco pli valorigas por ili la internan mondon de homo, la
- altajn ecojn kompare kun materiaj, fizikaj valora^joj, pli ebligas riveli siajn
- talentojn kaj kapablecojn, ja la^u la resumoj de psikologoj kaj multaj vivaj
- ekzemploj la kondi^coj pasigi la tempon sola tre favorigas la evoluon de la
- kreaj kapabloj. Ili akiras tiun specialan staton de la animo, kiu ebligas
- elekstere enrigardi en la ^cirka^uan mondon, pli signife eksenti la fluktuadon
- kaj neripeteblon de ^ciu viva momento, fulmrapidan kuron de la nuntempo en
- la senlima senefemera eterneco. Kaj, kvankam tiuj homoj kelkfoje kun
- beda^uro konstatas, ke nokte ofte anstata^u dormi ili multe pensadas, tamen
- ja estas konate, ke "la strigo de la sa^geco elflugas nokte" kaj nobla alta
- melankolio - unu el la integraj konsistantoj de viva ekvilibro - impulsas al la
- klari^go de pensoj, al la revelacio. Tio ^germigas ^ce ni la esperon, ke la
- abismo disiganta ilin de aliaj ne etendi^gas fatale, la angorajn nubojn eblas
- forblovi spite al la sorto per la fervoro kaj forta volo, kaj ke en vivaj
- krepuskoj ili sendube havas ^sancon por admiri magian ^gojigan supreniron.
- Kun fajrero de espero al la prospero en la vivoflamo ekludu la melodio de
- harmonio en iliaj animoj, kie neniam estingi^gu "interna fajro"!
-
- La titolo de la libro tuj alproksimigas nin al ^gia esenca kerno, kiu
- transcende revoki^gas en niaj koroj dank' al kredindaj faktoj kaj belaj
- fantazioj, libere fluantaj helpe de la klara kaj a^udaca lingva^jo. Impresas
- anka^u la amplekso de la temaro, kiu komence povas ^sajni specife modera,
- sed dank' al metaforo oni rimarkas, ke transe de la legeblaj limoj estas
- starigitaj multegaj pliaj gravaj kaj eterne pridiskutataj demandoj.
-
- Dank' al Esperanto la rakontisto havas multajn kontaktojn, kaj kun
- admirinda kompreno, vekante eksterordinaran intereson ^ce la leganto,
- a^utentike priskribas anka^u la etosojn de diversaj internaciaj junularaj
- renkonti^goj, siajn spertojn pri eksterlandaj voja^goj.
-
- Homojn, kiuj ^satus pli subtile ekkoni ne nur landojn, forajn kaj
- ekzotikajn, sed anka^u la proksimajn, ^ciam e^c preska^u apude situantajn
- misterajn "insulojn" de enigma kaj unika homa animo, atendas vere
- kortu^sa kaj pensinstiga "voja^go" en la mirinda plureco de homaj
- individuoj.
-
- Elena Zaja
Komenco de la romano
-
I
-
- Ree unu el tiuj senfinaj noktoj. Mi ne povas ekdormi, eble e^c ne
- volas. Mia animo estas kaptita de malgajo, de iu senka^uza, malplena malgajo.
- Melankolie mi filozofiumas, ne sciante, ^cu mi nur pensadas, ^car mi ne
- povas ekdormi, a^u ^cu mi eble anka^u ne povas ekd pro mia pensado.
-
- Ver^sajne estas jam la kvara. Je la sepa mi jam devos elliti^gi
- kaj iri al la lernejo. Tie mi ne volas denove esti laca, sed veka kaj
- fre^sa, por kontribui pli al la lecionoj. Miaj bu^saj notoj devos
- pliboni^gi. "Manfred", diris sinjoro Hausmann, mia instruisto pri
- historio, "via ^gisnuna bu^sa noto estas 'mankohava'."
- Ver^sajne estas bone, ke li diris tion, ^car tio povas instigi min
- ^san^gi min mem. Mi ne plu volas esti iu trankvila, pensema knabo,
- sed vigla kaj sprita, ^satata de la aliaj...
-
- Mi devas ekdormi nun, mi nepre devas. ^Cu eble helpas fantazii?
- Anta^u miaj okuloj aperas la viza^go de Martina. Mi vidas ^siajn belajn
- blondajn harojn; mi imagas ^sin apud mi, sur mi, sub mi. Miaj brakoj
- premas ^sin al mi, mia brusto sentas ^siajn mamojn, ^sian molecon,
- ^sian varmon... Sed mi ne trovi^gas en la ^gusta animstato; mia
- ekscito ne adekvatas al ^sia beleco. Tamen, mi laci^gas...
-
- * * *
-
- La vekhorlo^go sonoras. Estas jam la sepa. Kelkajn minutojn
- ankora^u, kaj mi devos elliti^gi. "Bonan matenon, panjo... Jes, mi tuj
- levi^gos...". La matenman^go rapide enstomaki^gas. Mi iras en la
- kelon, suprenportas mian biciklon kaj ekveturas.
-
- La klara, matena, somerfina aero fre^sigas mian spiriton. Mi
- veturas la^u la herbejoj apud la rivero Diemel al Warburg. Kelkajn
- minutojn anta^u la oka mi atingas la lernejon, eniras en la
- klas^cambron. Tuj mi ekvidas Martina. "Bonan matenon!", mi diras
- al ^si. - "Bonan matenon!", ^si reciprokas. "Iomete time ^si
- diris tion", mi pensas, ankora^u dum momento fiksante mian
- rigardon sur ^siaj okuloj. ^Guste pro tiu timemo ^si tiom ravas min;
- ^guste pro tiu simileco inter ni du mi trovas ^sin tiom simpatia.
- Mallonge mi salutas kelkajn aliajn samklasanojn, kaj fine la leciono
- komenci^gas.
-
- Sinjorino Keller, mia instruistino pri la germana, eniras, kaj ^ciu
- metas sian libreton "La elektaj afinecoj" sur la tablon. Dum la
- venontaj du horoj ni denove parolos pri tiu romano de Goethe. Mi ja
- legis ^gin, sed nur supra^je, ^car mi ne aparte interesi^gas pri la
- problemoj de homoj anta^u 200 jaroj. Mi havas miajn proprajn zorgojn,
- kaj mi estas ankora^u laca pro la mallonga dormo. Tamen, mi devas
- kontribui, kunparoli...
-
- * * *
-
- Je la fino de la du horoj mi konstatas, ke mi ne multon perceptis
- de la lecionoj. Miaj pensoj ja de tempo al tempo okupi^gis pri la
- romano, sed pli ofte pri Martina kaj aliaj temoj, kiuj min tu^sas pli. Kaj
- mi beda^urinde denove silentadis. ^Ce sinjorino Keller tio ne gravas;
- ^si iel ^satas min - eble, ^car mi neniam ^genas ^sin dum la
- instruado. Se anka^u miaj venontaj stilekzercoj estos bonaj, mi certe
- ricevos anka^u denove la noton "bone" en la atesto. Tamen, se mi
- ne sukcesas pli vigle kontribui en ^siaj lecionoj, mi ver^sajne anka^u
- ne sukcesos kontribui pli en la lecionoj de sinjoro Hausmann. Kaj li ne
- donas bonajn notojn al silentemaj lernantoj, ^car ja la bu^saj notoj
- gravas plej...
-
- Pensante pri tiu ^ci problemo, mi iras en la pa^uzejon, halon
- konsistantan el du lar^gaj koridoroj, kie la lernantoj pasigu la pa^uzojn
- precipe - sed ne nur - dum ekstere pluvas. Tra la vitraj vandoj de la
- pa^uzejo mi vidas la lernejan korton, sur kiu kelkaj lernantoj
- amuzi^gas per kaptoludoj kaj futbalo. Iam, anta^u tri a^u kvin jaroj, mi
- anka^u pasigis miajn pa^uzojn tiel. Mi ^satis ludi futbalon per tenisa
- pilko, kvankam la ^svito estis iomete malagrabla en la komenco de la
- venonta leciono. Sed iam tio ^cesis - eble ^car nun, en la 11a klaso,
- ni estas jam preska^u plenkreskaj. Miaj samklasanoj ne plu ^satas
- tion; ili pasigas la pa^uzojn alimaniere.
-
- Mi vidas grupeton da ili stari kelkajn metrojn for de mi kaj iras
- al ili por iomete kuna^uskulti. Neniu min rimarkas, neniu cedas lokon
- al mi, tiel ke mi povu ali^gi al la grupeto anstata^u stari ekster la
- rondo. Dum kelkaj minutoj mi a^uskultas. Ili parolas pri motorcikloj kaj
- pri homoj, kiujn mi ne konas. Kelkfoje ili ridas. Mi iomete kunridas,
- kvankam mi ne vere komprenas, pri kio ili parolas. Mi ne vidas eblon
- enmiksi^gi, mi sentas min ignorata. Mi decidas forlasi la grupeton kaj
- vagas sencele tra la pa^uzejo.
-
- Mi mal^satas pa^uzojn, precipe tiujn longajn, 20-minutajn, kiel
- nun. Abundas lernantoj el aliaj klasoj, kies viza^gojn mi parte jam
- konas, parte ne. Kaj fine mi ekvidas mian samklasanon Peter kun lia
- belaspekta amikino. Mi observas ilin dum momento, vidas, kiel li
- ^cirka^ubrakas kaj kisas ^sin. "Li rajtas tu^si ^sin!", mi pensas,
- sed tuj konscii^gas pri tio, ke tiu penso estas malbela. "Mi ja ^goju
- pri la feli^co de la aliaj homoj!", mi diras al mi. Sed kun beda^uro
- mi konstatas, ke momente mi tute ne inklinas al ^gojo. Peter estas
- malbona lernanto; li ja e^c venis al nia klaso lastjare pro tio, ke li
- devis ripeti ^gin. Kaj li e^c ne aspektas pli bele ol mi. Nur ^car li
- estas pli parolema...
-
- Mi pluiras, pluvagas, rigardante ^cirka^uen. Ie sidas Martina kaj
- interparolas kun sia amikino Veronika. "Kial ne kun mi?", mi
- demandas min, sciante ke la respondo al tiu ^ci demando gvidos min
- al la radikoj de la malfeli^co, kiun mi sentas.
-
- Mi pripensas. Interparoloj komenci^gas, se iu alparolas alian
- personon. Se iu ne alparolas aliajn personojn, li tamen povas havi
- interparolojn. Ekzemple homo, kiu tute ne alparolas aliajn, devus havi
- precize la duonon de la interparoloj ol li havus, se li havus normalan
- alparolemon. Kaj tio povus sufi^ci por tamen senti sin bone. Sed ial tio
- ne ^gustas. Mi devas esplori, kial.
-
- Se iu havas ion por diri, kiel li elektas la personon, al kiu li diras
- tion? Certe gravas la pripenso, ^cu la alia persono ^satas esti
- alparolata. Oni prefere alparolas homojn, ^ce kiuj oni supozas, ke ili
- ^gojas pri tio. Kaj ver^sajne multaj supozas, ke homo, kiu ne ofte
- mem alparolas aliajn homojn, ne ^gojas pri interparoloj, do anka^u ne
- ^satas esti alparolata. Sed mi tamen ^satas esti alparolata! Necesas
- do diri tion al ili, por ke ili ^san^gu tiun bildon pri mi...
-
- Interparoloj povas esti supra^jaj a^u profundaj. ^Ce ^ci-lastaj
- certe gravas anka^u la konfido. Konfido esti^gas per malfermeco.
- Necesas do malfermi min...
-
- Dum tiuj pensoj ankora^u okupas mian cerbon, gongofrapo
- anoncas la finon de la pa^uzo. Mi reiras en la klas^cambron, kie
- komenci^gas la leciono de sinjoro Hausmann pri historio. Rimarkante,
- ke mi sentas min ankora^u laca kaj nun krome maltrankvila pro la
- pensoj ek^germintaj en mi, mi decidas prokrasti mian planon, jam ekde
- hodia^u pli vigle kontribui al la lecionoj.
-
- Post la fino de la leciono, en kiu mi do silentis, komenci^gas
- 5-minuta pa^uzo, kiun tiuj, kiuj ne eliras por fumi cigaredon, pasigas
- en la klas^cambro. Mi iomete observas Martina kaj vidas, ke ^si
- eligas el sia tornistro sian matematikan kajeron. Mi memoras, ke niaj
- hejmtaskoj ^ci-foje estis relative malfacilaj. Temas pri pruvoj de
- matematikaj teoremoj pere de indukto, kaj solvante tiujn taskojn
- hiera^u posttagmeze, mi supozis a^u e^c certis, ke neniu el miaj
- samklasanoj sukcesos solvi ilin. Hodia^u ni ne havas lecionojn pri
- matematiko, sed morga^u, kaj mi scias, ke Martina, kiu neniam
- forgesas fari siajn hejmtaskojn, nepre volas fari anka^u la nunajn.
-
- Al aliaj homoj mi nur malvolonte malka^sas la solvojn - sed al
- ^si... Kia plezuro estus, senti ^sian proksimecon, sperti, ke ^si
- a^uskultas min, e^c se temas nur pri matematiko! Kia ^gojo, finfine
- iam inter^san^gi kun ^si pli da vortoj ol nur "Bonan matenon!",
- "Saluton!" kaj "^Gis!"...
-
- Kaj fakte, ^si demandas Veronika, ^cu ^si scias, kiel solvi tiujn
- matematikajn problemojn. "Ne", respondas Veronika, kaj aldonas:
- "Demandu Manfred!" Mi agrable surprizi^gas, i^gas iomete
- nervoza kaj nun e^c pli atente observas ^sin. Mi rimarkas (a^u
- kredas rimarki), ke ^si iomete ru^gi^gas, kaj konstatas, ke ^si e^c
- ne riskas rigardi al mi. Se ^si rigardus, ^si vidus, ke mi staras sola,
- do havas tempon, kaj momente povus imagi nenion pli belan ol montri
- al ^si mian helpemon, mian bonan volon...
-
- Mallonge poste Martina remetas sian kajeron en la tornistron kaj
- elprenas siajn aferojn por la sekvanta leciono de la latina. Mi iel
- ^satas tiujn lecionojn, kvankam ili estas tedaj. Sed mi ^ciam ^gojas,
- kiam doktoro Kramer, kiu instruas nin, diras: "Tio estas frazo por
- vi, Manfred!" Tio signifas, ke la frazo estas aparte malfacila, kaj ke
- nur min li opinias kapabla traduki ^gin.
-
- Post la fino de la leciono, en kiu mi nur iomete malpli bone ol
- kutime tradukis miajn frazojn, denove estas pli longa, 10-minuta
- pa^uzo. Mi iras en la pa^uzejon, kaj denove enuas vagante inter la
- konataj kaj nekonataj lernantoj. Denove mi vidas Peter kun lia amikino,
- sed ^ci-foje iom pli forte ol anta^ue altrudi^gas la malnova frazo:
- "Li rajtas tu^si ^sin!"... Ili karesas kaj kisas unu la alian. "Kion
- signifas 'ami'?", mi demandas min. 'Ami' signifas preferi unu
- personon al la aliaj, do malpreferi aliajn personojn favore al
- unu! ^Cu amo, a^u pli ^generale, ^cu amikeco ne ^ciam signifas havi
- anta^uju^gojn kontra^u aliaj, la ne-amatoj, la ne-amikoj? La
- anta^uju^gon, ke la aliaj ne estus tiom bonaj amikoj kiel la favorata
- persono? Ne, mi ne ^satas tiujn pensojn. Sed mi ne povas eviti
- ilin...
-
- Mi pluiras, vidas homojn, viza^gojn, kiuj ne rimarkas min. Io mute
- krias en mi: "Rigardu!... Rigardu min, kiun vi ignoras, min, la
- senkulpan malamaton...!" Sed neniu rigardas. Iel ekscitita, nervoza
- mi estas. Feli^ce tiu ^ci pa^uzo ne da^uras tiom longe. Tuj
- komenci^gos la leciono pri fiziko. Estas unu el miaj plej bonaj
- fakoj...
-
- * * *
-
- Je la 12a horo kaj duono la instruado fini^gas. Mi veturas
- hejmen, biciklante tra la apudriveraj herbejoj. Sola. Mi pripensas, kial
- mi veturas sola. Anka^u por la aliaj el mia urbo la lecionoj ^jus
- fini^gis. Anka^u ili devos bicikli tra la herbejoj. Certe anka^u hodia^u
- kelkaj veturas kune, ver^sajne nur kelkajn minutojn post mi. Kial mi ne
- atendas ilin? Mi memoras, ke hiera^u mi veturis kune kun Karsten al
- la lernejo, ^car ni hazarde renkonti^gis tie, kie niaj vojoj kunfandi^gas.
- Li estas tre parolema, sed tamen li ne sukcesis eligi multajn vortojn el
- mi. Nur de tempo al tempo frazeton, sed plej ofte nur la vorton
- "jes".
-
- ^Cu li rimarkis, ke mi tamen ^gojis pri la interparolo? A^u ^cu li
- simple opinias min teda, malinteresa konversacianto? ^Cu li estonte
- evitos min, ^car li preferas paroli kun pli interesaj homoj, tiel, ke mi
- neniam lernos vigle interparoli? Mi devas eskapi el tiu ^ci diabla
- cirklo.
-
- Mi alvenas hejme kaj tagman^gas kun la familio. Malmultaj
- interparoloj, kiel kutime. Pa^cjo kritikas, ke panjo kuiris la ru^gan
- brasikon tro mola, tro ka^ca. Dirk, mia plej juna frato, konsentas kaj
- aldonas, ke anka^u la viando ne estas bona.
-
- Post la tagman^go mi iras en mian ^cambron kaj tuj prenas la
- lastan numeron de nia lernejana gazeto. Mi relegas la anta^uparolon,
- en kiu Ralf, la plej aktiva inter la redakcianoj, plendas pri la malgranda
- kontribuemo de la lernantoj. Jam anta^u preska^u duona jaro tiu
- numero aperis, kaj jam tiam mi pensis, ke eble anka^u mi ion verkos
- pri tio, kio tu^sas min. Sed nur nun miaj planoj iom konkreti^gis. ^Gi
- povus esti efika helpilo por sciigi al miaj samklasanoj, kion mi volas,
- devas diri al ili... Sur la dua pa^go mi trovas indikon pri la
- eldonkvanto: 500 ekzempleroj. Nia gimnazio havas 900 lernantojn, do
- almena^u ^ciu dua ^gin legas.
-
- Mi plu trafoliumas ^gin, ser^cante respondon al grava demando:
- ^Cu tio akordi^gus kun la resto de la gazeto? Mi vidas stultajn
- ^sercojn, malseriozajn desegna^jojn. Sed feli^ce mi trovas anka^u
- seriozajn, emociajn artikolojn de Ralf pri atomenergio kaj malarmado.
- Tamen, neniu parolas pri sia interna^jo, krom eble Irene en sia poemo
- pri meditoj ^ce la bordo de rivereto. Sed mi ne volas verki versojn, mi
- volas plejeble rekte diri ion... Finfine mi venas al la konkludo, ke
- malgra^u ^cio eblas aperigi ion en ^gi.
-
- Mi remetas la gazeton sur la bretaron kaj komencas fari miajn
- hejmtaskojn. Poste mi iras en la lo^go^cambron, por iomete legi en
- gazetoj kaj revuoj.
- Subite mia patro eniras.
- "^Cu vi ankora^u bezonas vian biciklon?", li demandas en
- malafabla tono.
- "Ne, hodia^u ne plu."
- "Do enmetu ^gin en la kelon!"
- "Ne necesas. La biciklo estas ^slosita."
- "Enmetu vian biciklon!", li ordonas koleri^gante.
- "Kial mi enmetu ^gin? E^c ne pluvas."
- "Mi diris, ke vi enmetu vian biciklon."
- "Jes, sed kial?"
- "^Cu vi enmetos vian biciklon?", li demandas minace.
- "Ne necesas."
-
- Sed tio estis tro por li. Li eksplodas de kolero, batas per la
- plata mano kontra^u mia postkranio, per la tuta forto, unufoje, dufoje.
- "Ne tiom forte, Karl!", krias mia patrino, sed mi jam ekkrias,
- ekploregas, tremas per la tuta korpo, sentas perturbon en mia cerbo,
- rimarkas tamen post momento, ke ankora^u ^cio funkcias. Mi povas
- ekstari, retiri^gi al mia ^cambro por pluploregi en kvieto. Kun iuspeca
- kontento mi rimarkas, ke mi ploregas senhonte, kvankam pa^cjo
- ^ciam mal^sategis la "plora^cadon" de siaj filoj. Ili ja ne estas
- knabinoj, ne, viroj ili fari^gu, viroj!
-
- Mi rimarkas la bonfartigan efikon de la plorado kaj
- ^cirka^urigardas per la ankora^u malsekaj okuloj en mia ^cambro.
- ^Cio aspektas iomete malklare, sed... nenio ^san^gi^gis, ^cio restis
- same kiel anta^ue. Sur mia apudlita ^sranketo staras ankora^u mia
- plej ^satata plu^sbesto, la blanka ursido, kiun mi prenas kaj karesas.
- Mi palpas ^gian felon, premas ^gin al mia vango. ^Gi estis mia
- kristnaska donaco, kiam mi havis kvin jarojn...
- Mi sentas min laca kaj decidas enliti^gi. Post iom da tempo
- venas panjo. "Ho, ^cu jam enlite?", ^si demandas, kaj aldonas per
- milda, kompatema vo^co: "Vi ja ne ^ciam devas spiti vian patron!"
- Sed mi ^sajnigas, ke mi ne rimarkas ^sin. Mi ja ne plu estas
- infano.
-
- Rapide mi endormi^gas.
-
- * * *
-
- La tagon poste min okupas iomete aliaj pensoj ol la anta^uan. Mi
- sentas min bone, sed rimarkas, ke mi tamen ne kapablas ^san^gi min
- tiel, ke mi fari^gas pli vigla ekstere, pli parolema. Jam anta^ue mi
- pensis pri tio, ke ver^sajne mia edukado faris min timema - sed nun
- mi certas pri tio. La fakto, ke eldiroj de mi povis ka^uzi koleron de
- mia patro, igis min silentema. E^c mian patron mi iel timas, kaj des
- pli la malpli konatajn homojn, do la instruistojn kaj anka^u la
- samklasanojn...
-
- En tiu tago mi enliti^gas frue, sed ^ci-foje mi denove ne povas
- ekdormi. Tro viglaj estas la pensoj, tro forta la deziro, esplori kaj
- klarigi mian sorton.
- Mi pensas pri mia patro. Jam de la komenco mi timis lin,
- ^car li insultis, minacis... kaj, ne tre ofte, tamen, eble unu- a^u
- dufoje jare, li plene perdas la memregadon, fari^gas ebria de kolero.
- Mi memoras, ke jam anta^u kelkaj jaroj okazis situacio kiel hiera^u,
- kaj min teruris la kruela maljusta^jo, kiun mi spertis. Mi ne plu volis
- vivi en tia mondo, volis mortigi min. Sed mi konsideris, ke tiam mi
- neniam plu povus diri al la mondo, kion mi suferis, dum, se mi
- pluvivas, mi povos rakonti, skribi pri tio, helpi ^san^gi la mondon, kiun
- mi sentis tiom senkora, maljusta, kruela. La mondo, kiel, eble, Dio
- ^gin kreis, a^u, pli bone, kiel ni ^gin trovas, donus al la homoj ^cion
- por fari^gi feli^ca, se ili traktas unu la alian bone.
-
- Sed pa^cjo ne kapablas fari tion, ^car li mem spertis kruelan
- edukadon! Mi memoras, ke li ofte diris, kiam liaj infanoj ne obeas:
- "Se mi estus dirinta tion al mia patro, mi estus ricevinta
- batojn, bategojn!", kaj li ripro^cis sin mem: "Sed mi, mi estas tro
- indulga, tro indulga mi estas!"
-
- Mi memoras la viza^gon de mia avo. Li estis nazio, konvinkita
- nazio ^gis sia morto anta^u tri jaroj. ^Ciudiman^ce nia familio vizitis
- lin. Ofte ni, la infanoj, enuis tie. Iam mi prenis malnovan libron de sur
- lia bretaro, ^car sur ^gia dorso mi legis la vortojn "Mia batalo".
- Tio memorigis min pri Adolf Hitler, pri kiu mi jam multon a^udis, kaj
- fakte temis pri tiu fama libro. Malferminte ^gin, mi legis la dedi^con:
- "Al la loka kamparana gvidanto Ferdinand Brinkmann agnoskante liajn
- meritojn pri la germana popolo" a^u simile, mi ne plu bone memoras.
- Sekvis la vortoj "Heil Hitler!" kaj la subskriboj de iuj distriktaj
- gvidantoj. Mia avo - jen adepto de ideologio, kiu predikis severecon,
- rigorecon, kruelon! Kaj iam, kiam la televido raportis pri iuj bataloj en
- Palestino, mi e^c a^udis lin diri, ke "Adolf estus devinta gasmortigi
- e^c multe pli da judoj"! Tiom malaltan respekton pri la homa vivo li
- havis! Ne mirinde, ke anka^u pa^cjo estas iel kruela!
-
- Kaj panjo? ^Cu anka^u ^si estas malhumana? Mi memoras, ke
- hiera^u ^si kriis: "Ne tiom forte, Karl!" - do ne "Ne tu^su lin,
- Karl!", ne, bati li rajtas, nur ne tro forte! ^Si ja e^c mem batis min
- kelkfoje, ne tro forte, sed tamen! Kaj ^si ofte koleri^gis pro bagateloj.
- Kiam mi havis kvin jarojn, mi pasigis semajnon ^ce onklino Inge. Mi
- neniam forgesis, kiel mi tie renversis plenan glason da lakto. Mi
- hontis, timis, atendis punon kaj ekploris. Sed kion faris onklino Inge?
- ^Si diris: "Ne gravas!", forvi^sis la lakton kaj konsolis min: "Vi
- ja ne devas plori, Manfred..." Mi miris, kredis, ke mi ne plu
- komprenas la mondon! ^Si ne batis min, e^c ne insultis! "^Si estas
- maljusta!", mi pensis, "^Si ja devas puni min!" Sed poste mi
- komprenis, ke ne ^ciuj virinoj estas kiel panjo.
-
- ^Cu panjo mem travivis kruelan edukadon? Eble ne tiom. Sed ^si
- rakontis, ke avinjo ofte vespere pelis ^sin kaj ^siajn gefratojn per
- bastono en la liton, kaj ke tiam ili ektimis... E^c mi neniam ^satis
- avinjon. Tiam, kiam naski^gis Dirk, mia plej juna frato, panjo devis iri
- en hospitalon. Ni, la tri pli a^gaj fratetoj, do devis iri al avinjo, por ke
- ^si zorgu pri ni. Beda^urinde ^si havis nur unu malgrandan liton, kaj
- tiu estis por Martin, la plej juna el ni tri. Mi do devis dormi en granda
- lito - sed ne volis. Mi neniam anta^ue dormis en granda lito. Mi
- rifuzis, kriis! Kaj tiam avinjo koleri^gis. ^Si prenis bastonon kaj
- ekbatis, rapide kvin- a^u dekfoje sur la pugon. Mi kriis, ploregis... kaj
- fine laci^gis, ekdormis. En la granda lito.
-
- Mi povas ekzakte kalkuli, ke tiam mi havis tri jarojn kaj du
- monatojn. Ver^sajne tio estas mia unua memoro. Tiel komenci^gas
- miaj memoroj, mia vivo! Dum la tuta vivo mi ne plu amis avinjon. ^Ciuj
- kredis, ke ^si e^c ne kapablis mortigi mu^son. Ne multe mankis, kaj
- anka^u mi estus kredinta tion. Kaj mi estus plorinta apud ^sia tombo,
- kiel faris Stefan, mia tiam 12-jara kuzo.
-
- Malgajo kaj samtempe iuspeca ^gojo aperas en mi kaj miksi^gas.
- Mi pripensas, kiom ampleksa estas la problemo ^jus malkovrita de mi.
- Mi memoras, ke pa^cjo ofte envias siajn kolegojn citante ilin:
- "Hoffmann diras: 'Se miaj gefiloj ne obeas, ili tuj ricevas
- bategojn!'" Kaj li provas elvoki per tio la impreson, kiom milda,
- indulga li estas kompare kun aliaj patroj. Sed e^c, se ^ceestas iu el
- liaj kolegoj, dum li insultas siajn infanojn, tiu neniam enmiksi^gas por
- mildigi lin, por montri al la infanoj, ke li estas maljusta,
- malhumana...
-
- Povas esti, ke mankas al tiuj kolegoj nur la kapablo kunsenti, kiel
- sensiva infano suferas pro la insultoj. Sed ver^sajne anka^u ili estas
- rigoraj, kruelaj...
-
- ^Sajnas, ke la problemo vere estas ege ampleksa. ^Cu eble
- anka^u Martina suferis? ^Cu ^si estas timema pro la sama kialo kiel
- mi? Mi devas kontakti ^sin. Mi povas transdoni leteron al ^si... a^u,
- pli bone, mi povus, se mi kura^gus. Ver^sajne ^ciam iu vidus tion. Mi
- do prefere sendu ^gin po^ste. Sed tio aspektus strange, ^car mi ja
- ^ciutage vidas ^sin persone. Sed... jen pli bona ideo: Post kelkaj tagoj
- ja komenci^gos la a^utunaj ferioj. Tiam mi ne vidos ^sin dum tuta
- semajno. Do, tiam sendi leteron al ^si po^ste aspektus malpli strange.
- Eble tio fari^gos sukceso... Kaj mi imagas ^sin apud mi, ni brakumas
- unu la alian...
-
- * * *
-
- La postan matenon mi vidas sur la afi^stabulo de la lernejo la
- anoncon, ke nia lernejana gazeto balda^u reaperos. Du semajnojn post
- la a^utunaj ferioj estos la redaktofino, kaj oni invitas ^ciujn al la
- redakciaj kunsidoj. Mi enkapigas la datojn.
-
- Mi devas verki ion. Akumuli^gis tro da nediritaj vortoj, tro da
- neesprimitaj sentoj. Sed unue mi skribu al Martina. Poste mi verkos la
- artikolon. Eble mi tiam jam estos feli^ca kaj vidos ^cion pli racie
- anstata^u el la perspektivo de malfeli^culo.
-
- Hejme mi komencas skribi manuskripton por la letero al Martina.
- Ne mankas ideoj, sed malfacilas elekti la bonajn el ili kaj ordigi ilin...
-
- Kelkajn tagojn poste la manuskripto estas preta. Mi do povas
- skribi la definitivan leteron. Komencinte ^gin, mi rimarkas, ke mia
- skribo ne estas tiel bela kiel mi deziras. Mi do rekomencu...
-
- Du horojn poste ku^sas anta^u mi la definitiva letero:
-
-
- Kara Martina!
-
- Unue mi volas sciigi al vi, ke mi skribas tiun ^ci leteron por
- sciigi al vi, kiel mi pensas pri vi, por forigi mal^gustajn imagojn de vi
- pri mi kaj por instigi vin al pripensado, se vi havas la necesan
- malfermecon por kritike analizadi vian propran situacion.
-
- Multaj pensas, ke mi estas nur iu ambiciulo, kiu la tutan tagon
- lernas por ekhavi la plej bonajn notojn kaj kiu estas silentema kaj do
- nek volas nek bezonas multe interparoli kun aliaj homoj. Sed ili tute
- pretervidas, ke mia strebado por bonaj notoj originas nur el la deziro
- esti ^satata kaj agnoskata, dum multaj diablaj cirkloj igis min, kiu
- fakte estas komunikema homo, preska^u ne plu diri ion.
-
- Mi estas sensiva, impresi^gema homo, kaj sekve mi forte sentas
- kritikojn, ofendojn kaj insultojn, dum la aliaj homoj pro manko da
- delikatsenta komprenemo ne scias, kian aflikton ili ka^uzas. Tio rilatas
- precipe - sed ne nur - al miaj gepatroj, kiuj ne rimarkis, kiel ili
- dama^gis min per sia psika kaj fizika perforto. Rimarkante la fakton,
- ke ^ciu senpripensa eldiro de mi, e^c se ^gi ne estis malbonintenca,
- povis elvoki la ^cagrenon kaj la koleron de mia patro, mi perdis la
- konfidon al aliaj homoj kaj preferis silenti. Mi muti^gis.
-
- Spertinte tion kaj tamen estante nekomprenata, mi nun rigardas
- miajn kunhomojn kiel terure supra^jajn; mi devas konstati, ke ili ne
- povas ne direkti sian atenton nur al supra^jaj interesoj, ke ili ne
- kapablas vere libere kaj malferme pensi, paroli kaj skribi pri si, ^car
- mankas al ili la aliro al tiaj problemoj, ekzemple ^car ili ne scias, kiom
- turmenta povas esti la sento de izoleco.
-
- Aldoni^gas la sento esti tute indiferenta por ili; por multaj la
- ^gojo estas la sola celo de ilia agado, dum apena^u iu ekhavas la
- ideon, ke por sperti sencon en la vivo necesas senti abomenon
- kontra^u ^cia pasiva drivado kaj racie alstrebi klaran kaj ampleksan
- komprenon de tiu ^ci mondo.
-
- Mia emo kompreni tiun ^ci mondon direkti^gas unuavice al mi
- mem - ne, ^car mi estas egoisto, sed ^car mi pensas, ke la
- kompreno de mi mem estas grava bazo por la kompreno de la aliuloj.
- Sed mi tamen anka^u multe pensas pri aliaj homoj, kaj precipe pri
- vi.
-
- Mi rimarkis, ke anka^u vi iam perdis la konfidon al aliaj homoj,
- ke anka^u vin regas sentoj de timo kaj hontemo. Same kiel mi
- diligente strebas por bonaj notoj, anka^u vi faras tion, kiel plej
- imprese montris via sep-pa^ga protokolo pri la lasta kemia leciono, pri
- kiu ja e^c ridis sinjoro Majer, kiam li kontrolis tiun hejmtaskon
- - ver^sajne anka^u por esti ^satata kaj agnoskata, celoj, kiujn vi
- certe klopodas atingi anka^u per via aparte alloga ekstera^jo, kiu ravis
- min jam tiam, kiam mi unuafoje vidis vin, tiutempe en la kvina klaso.
-
- Nun, ^ce la fino de tiu ^ci letero, mi volas diri al vi, ke vi tute
- ne devas timi min, sed ke ni povas kune venki problemojn kaj kontribui
- al la feli^co de ni kaj de la mondo.
-
- Amikajn salutojn
- via Manfred
-
- P.S.: Mi ege ^gojus, se vi respondus al tiu ^ci letero, sed vi tute ne
- devas senti vin devigata fari tion. Mi ^ciukaze plene akceptos kaj
- toleros vian reagon (a^u ne-reagon).
-
-
- Mi enkovertigas la leteron kaj iras al la po^stkesto. Estas la dua
- tago de la ferioj, do bona tempo. Eble ^si komprenos min. Esti^gos
- konfido. Ni povos libere interparoli. Ekzistos nenio plu ^ce mi, kio
- malpla^cas al ^si... Mi en^jetas la leteron. Nun nenio plu estas
- ^san^gebla. Miksi^gas en mi ^goja atendado kun la timo, ke la letero
- estas verkita iel mallerte...
-
- En la venontaj tagoj mi ^ciumatene scivole malfermas la
- leterkeston de nia familio. Denove nenio por mi... Mi decidas tamen
- jam ekverki la artikolon por la lernejana gazeto. Mi ja havas sufi^ce
- da tempo nun. Iam, ^gis anta^u malmultaj jaroj, mi estis dum la
- a^utunaj ferioj ^ciam okupita. Unue, ^car mi multe ludis futbalon kun
- miaj fratoj kaj la najbaraj knaboj. Sed poste la najbaraj knaboj fari^gis
- pli a^gaj kaj komencis interesi^gi nur pri motorcikloj, rokmuziko kaj
- knabinoj. Krome, sur la herbejo, kie ni ^ciam ludis, oni ekkonstruis
- domon...
-
- La dua okupo estis malpli agrabla. Jam ekde la oka jaro de mia
- vivo mi devis multe helpi en la rikoltado de la terpomoj kaj fura^gbetoj
- sur la bieno de mia onklo, kiu transprenis ^gin de mia avo.
- ^Ciua^utune dum dekoj da posttagmezoj, kaj en la ferioj anka^u
- matene. La salajro alti^gis de 50 pfenigoj tra unu marko kaj du
- markoj iom post iom al kvin markoj por unu posttagmezo - ^gis fine
- mia onklo decidis rikolti tiujn fruktojn per ma^sino. Tio ne ^gojigis
- mian patron, kiu ^ciam ^satis vidi siajn filojn fari "virajn" laborojn
- kiel la helpadon en la rikoltado.
-
- Sed mi ja ^gojis pri tio, ^car tiu devigo subite ne plu ekzistis.
- Kaj mi nun havas tempon - tempon, kiun mi povas, devas utiligi. Mia
- korpo estas nur kombina^jo de organoj, kiuj mem estas kombina^joj
- de ^celoj konsistantaj el molekuloj. ^Cio ^ci estas malstabila,
- difekti^gema. Kaptu do la okazon, eluzu la tempon, ^gis ^cio
- detrui^gos!
-
- Mi ekverkas la artikolon. Denove montri^gas la problemo, ke
- multaj ideoj, kiuj unue entuziasmigis min, subite ne plu pla^cas al mi.
- Longe mi sidas anta^u blankaj folioj...
-
- Iun vesperon kelkaj familianoj sidas en la lo^g^cambro, kiam
- pa^cjo eniras kaj malbonhumore plendas: "Dum la tuta tago ili
- sida^cas hejme! Kvar viroj! Se oni tion rakontus al iu!"
- Kaj li demandas min en malafabla tono: "^Cu vi ne povas pasigi la
- vesperon kun viaj amikoj? Ha, vi ne havas amikojn? Nek amikon, nek
- amikinon? Mi diras al vi, kial: ^Car vi ne povas submeti^gi al aliaj
- homoj!"
- "Tio ne ^gustas!", mi krias ^cagrene, profunde vundita de
- aserto, kiu tiom kontra^uas miajn anta^uajn esplorojn.
- "Kial do vi ne havas amikojn?"
- Mi kolektas kura^gon, sukcesas venki fortan reziston en mi kaj
- diras: "^Car vi tiom min subpremas!"
- "Li devas esti kompreninta tion!", mi pensas. Mi sentas min
- sen^sar^gita, iel ^goja.
- Sed pa^cjon tio ne multe tu^sas: "Mi kaj subpremi! Ha, rigardu
- aliajn patrojn, tiam vi scias, ^cu mi vin subpremas!"
-
- Mal^goje mi enliti^gas. Mi estas senpotenca, malsupera...
-
- * * *
-
- Je la fino de la ferioj ku^sas anta^u mi manuskripto, kiu sufi^ce
- kontentigas min. La plej gravaj ideoj ja estas ene, detaloj ne tiom
- gravas!
-
- La matenon post la fino de la ferioj mi veturas al la lernejo kun
- miksitaj sentoj. Martina ja ne respondis, sed post kelkaj minutoj mi
- revidos ^sin. Mi timas iomete... Mi eniras en la klas^cambron kaj
- ekvidas Martina, sidantan ^ce sia tablo. Nur iomete malfrue ^si
- rimarkas min. ^Si rigardas supren, ekvidas mian viza^gon kaj -
- ektimas. Eta ^soko trafas ^sin kaj transi^gas al mi. Iom pli hezite kaj
- nervoze ol anta^ue mi eldiras la kutiman "Bonan matenon!", kiun
- ^si reciprokas.
-
- Dum la venontaj horoj ^si rilatas al mi kiel anta^ue, kvaza^u ^si
- tute ne estus ricevinta mian leteron. ^Cu povus esti tiel? Subite mi
- komencas dubi, ^cu vere ^si ektimis pli ol kutime. Povus esti, ke tiu
- ^soko, kiun mi sentis, ne esti^gis en ^si, sed en mi, ^car mi timis
- revidi ^sin! Tamen, gepatroj ja kutime pludonas leterojn al siaj gefiloj;
- ^si do ver^sajne ricevis ^gin. Eble mi neniam ekscios, kiu supozo
- ^gustas...
-
- * * *
-
- Du semajnojn poste mi veturas al la redakcia kunsido de nia
- lerneja gazeto. Mi scias: Hodia^u estas la redaktofino. Mi do nepre
- devas partopreni en ^gi. Kiu scias, kiam la postvenonta numero
- aperos?
-
- Jam anta^u unu semajno mi volis iri al tiu kunsido. Mi ekbiciklis,
- e^c kunportis la artikolon, sur sep manskribitaj folioj. Sed survoje
- aperis duboj, kiuj maltrankviligis min pli kaj pli. Nepre mi devas
- ^san^gi ankora^u unu a^u du alineojn, ver^sajne e^c pli. ^Cu e^c
- povas esti, ke ^cio, kion mi skribis, estas nur freneza^jo, el^jeta^jo
- de malsana cerbo? Kiel reagos la redakcianoj? Krome ja estus pli
- bone, se mi unue tajpus ^cion. ^Cu ne eblas sendi la artikolon po^ste
- al la redakcio a^u al iu redakciano - eble e^c anonime? Anka^u
- tiukaze mi povus pripensigi la aliulojn. Sed mi ja volas pli! Kaj eble ili
- e^c ne aperigus anoniman artikolon! Atinginte la lernejon, mi unufoje
- ^cirka^uveturis ^gin kaj reveturis hejmen.
-
- Poste mi ^san^gis kelkajn frazojn kaj tajpis la artikolon. Kaj nun
- ^cio estas preta por aperigo. Estas precize kvar pa^goj. Tio estas
- bona, ^car se la gazeto jam estas pli-malpli preta, ili povas simple
- aldoni unu folion, do kvar pa^gojn. Se ili ne volas, mi povus oferti pagi
- al ili la kromajn preskostojn...
-
- Tremante mi eniras en la lernejon. Mi vidas, ke la pordo de la
- ^cambro estas malfermita. Mia koro batas forte kaj rapide. Mi eniras
- - kaj ekvidas tri konatajn viza^gojn. Ralf, Irene kaj Klaus salutas min.
- "^Cu vi volas iomete kunhelpi?", demandas min Ralf. "Mi skribis
- ion", mi respondas. "Ho, bone!", diras Ralf, kaj mi elprenas la
- foliojn el mia sako. Mi donas ilin al Ralf, kiu tuj scivole eklegas ilin. Mi
- fari^gas iomete pli trankvila. La artikolo devas pla^ci al li, ^car
- anka^u Ralf estas eta revoluciulo, kvankam alispeca ol mi. Li aspektas
- neflegite, sova^ge, kaj ^ciu en nia lernejo scias pri lia enga^gi^go
- kontra^u atomenergio, kontra^u armado, kontra^u nia lerneja sistemo,
- kontra^u ^cio.
-
- Ralf legas la artikolon:
-
-
- INTER ALIULOJ
-
- Kelkfoje mi trovi^gas, regata de sento de absoluta soleco kaj
- profunda maltrankvilo, ie en la klas^cambro kaj pensas pri mia propra
- situacio - situacio, kiun karakterizas suferiga sento de izoleco,
- ebligata de manko de delikatsenta komprenemo ^ce la aliuloj.
-
- Ties mensojn ne okupas la demando, ^cu iu estas komunikema
- a^u ne - a^u se jes, ili simple eliras de la supozo, ke nur tiuj ^satas
- interparolojn, kiuj multe parolas, sed apena^u iu pensas pri tio, ke
- malanta^u ies timo alparoli aliajn homojn povas ka^si^gi la deziro povi
- komuniki^gi kaj amiki^gi kun ^ciu.
-
- Dum la lastaj jaroj - kaj ne nur dum tiuj - mi pasigis, parte
- malvolontege, grandan plimulton de la tempo sola; mi parolis esence
- malpli ol aliaj homoj; sed eble ne povas multe utili paroli kun homoj,
- kiuj interesi^gas pri motorcikloj, la rezultoj de futbalaj ma^coj kaj
- similaj bagateloj.
-
- Miaj spertoj dum la lastaj jaroj montras, ke eblas kontra^uvole
- eni^gi en situacion, kiun karakterizas:
-
- - la fakto havi - e^c en la pli vasta senco de tiu vorto - neniujn
- geamikojn,
- - izoleco ekzemple en la lernejaj pa^uzoj, ligita kun suferado pro
- la sento, esti ignorata, kaj la frustra sperto, ke "maleblas" tie
- ali^gi al iuj grupetoj kaj kunparoli anstata^u maksimume stari ^ce la
- rando de la grupo nur kuna^uskultante, nerimarkite de la aliuloj,
- - la fakto esti invitata al neniaj festoj (escepte de klasfestoj),
- - iu "devigo" pasigi semajnfinojn kaj feriojn sen iu ajn
- kontakto kun la samklasanoj.
-
- Sed pli grava ol ^cio ^ci estas por mi la sento de la
- malproksimeco de mia unua amrilato al knabino.
-
- La ka^uzojn de ^ciuj ^ci problemoj mi ser^cas precipe en la
- edukado, kiun mi spertis. Mia manko da kura^go por alparoli aliajn
- homojn rezultas el la fakto, ke mi venas el familio, kie eldiroj de mi
- estis ne nur miskomprenataj, sed anka^u misuzataj por seni^gi de
- akumuli^ginta kolero, kaj kie mi ankora^u hodia^u estas senpotenca
- kontra^u certaj malveroj kaj malpravaj ripro^coj. Min regas fortaj
- timoj, kiujn ka^uzis a^utoritata edukado, kiun mi pro mia sensiveco
- ofte sentis kruela.
-
- Mi pensas ekzemple pri
-
- - eventoj en mia frua infana^go, kie la rifuzo man^gi a^jojn, kiuj
- malbongustis al mi, elvokis da^urajn, terurajn minacojn, inkluzive de
- (kaj ^ci tie miaj gepatroj esceptokaze samopiniis) la minaco
- "enkonduki pli severan re^gimon", kiu povis signifi nur pli fruan
- ekuzon de fizika perforto, kvankam mi trovis jam la nuntempon
- kruela,
- - kvereloj inter la infanoj, pro kio mia patro koleri^gis tiom, ke li
- komencis batadi ^ciujn,
- - situacioj, kiam ni kolekti^gis por vesperman^gi kaj mia patro,
- la sola sen larmoj en la viza^go, provis komprenigi al la ceteraj
- familianoj, kiom mallaboremaj, stultaj, maldankemaj kaj malbonintencaj
- ili estas kaj kiom malice ili traktas lin, kaj predikis tion al ili, da^ure
- ripetante ^cion, en na^uza tono, dum al mi ^sajnis, ke tiuj ripro^coj
- ne celis pozitivajn ^san^gojn, sed originis nur el la emo ankora^u pli
- detrui sian familion.
- Dum mia patrino batis min nur relative malofte kaj pro
- komprenebla kialo kaj ^siaj batoj ka^uzis ne multe da fizika, sed
- preska^u nur psikan doloron (elrevigo!), mia patro kutimis puni min
- jam en okazoj, kiuj ^sajnis al mi tute bagatelaj, precipe ^ce provoj
- protesti, batante min per la plata mano tiom forte kontra^u la
- postkranio, ke mi, sentante nepriskribeblajn dolorojn, deziris restantajn
- dama^gojn kiel "pruvon", kaj fine, kiam mi ne povis trovi tiajn,
- detenis min, tremanta per la tuta korpo, sed ankora^u ne vere
- konscia pri kulpo, de memmortigo nur la penso pri la eblo poste skribi
- pri tiuj okaza^joj.
-
- Al tiu suferado profamiliaj konfliktoj aldoni^gis suferado pro
- manko da interhomaj kontaktoj. Mi pensas, ke anka^u multaj aliaj
- homoj ne ^ciam estas feli^caj, kaj ke mi eble ne estas la sola homo,
- kiu neniam konis iun, kiu lin komprenis. Necesas prilumi suferitajn
- kruela^jojn, kiujn hodia^u multaj homoj rigardas same senkritike kiel
- iame la fa^sismon. Necesas malferme paroli pri ili, ^car tiel longe, kiel
- mankas al ni la kapablo a^u la preteco paroli pri dama^goj rezultintaj
- el la edukado, ni ne povas kontra^ubatali iliajn ka^uzojn.
-
-
- Tiu ^ci teksto estas nematura, ^car la pensinstigoj fare de
- instruostoj kaj sama^guloj malabundis. ^Gi ofertas enrigardon en
- pensojn, kiuj parte jam de multaj jaroj okupas min, sen ke mi povis
- paroli pri ili, kaj kiuj nun anka^u en momentoj de bonfarto ne plu
- ^sajnas strangaj al mi.
-
- Manfred Brinkmann
-
-
- "Bone!", diras Ralf post legado de la artikolo. Tio ne
- estas multe, sed li ja estas tute alispeca homo ol mi, kun tute aliaj
- pensoj kaj problemoj. Poste anka^u Irene, la "poetino", kaj Klaus,
- kiu okupi^gas pri la varbanoncoj kaj la enpa^gigo, tralegas ^gin, kaj
- esprimas sin same kiel Ralf: "Bone!" Mia nervozeco preska^u tute
- malaperis, mi sentas min certagrade feli^ca.
-
- Ralf proponas, ke ni nun traser^cu iujn kajerojn kaj librojn por
- trovi ta^ugajn ^sercojn kaj desegna^jojn por la gazeto. Mi volonte
- konsentas, kvankam mi konscias pri tio, ke tiu okupo estas supra^ja.
- Sed ial mi ^gojas, ke ni ne pli detale parolas nun pri mia artikolo.
- Dum tuta horo mi trovas preska^u neniun ta^ugan desegna^jon, sed
- tio nun ne tiom gravas por mi. Anta^u ol adia^ui la aliajn, mi
- demandas Ralf, kiam aperos la gazeto. "Post tri semajnoj", li
- respondas.
-
- * * *
-
- La venontan tagon mi rigardas miajn samklasanojn iomete alie ol
- anta^ue. Mi rimarkas, ke anka^u iliaj okuloj ne aspektas tiom gaje...
- Ankora^u tri semajnoj, kaj ili ekscios, ke tiu ^ci mondo, en kiu oni
- ka^sas sian suferadon, ne estas la vera mondo. Ili ekscios, ke mi
- volas esti ilia kamarado, ilia amiko, kaj ke mi interne estas parolema,
- ^satus vere konati^gi kun ili. La maskoj falos; ili ekscios, ke la gajeco
- estas nur ^sajno, kaj ke ni ^ciuj ^gis nun prisilentis ion gravan...
-
- Sed... ^cu ne ekzistas anka^u malavanta^goj? Mi ne plu estos
- sola, sed inter amikoj. Mankos al mi la trankvilo kaj la tempo por
- pripensi. Mi staros sen^sirme. Iel mi ^satis la solecon...
- Kaj kiel pa^cjo pensos pri la artikolo? Eble li tute ne a^udos pri
- ^gi. Kaj se jes? Mi skribis nur la veron; tamen li povus koleri^gi. Sed
- tio pravigus min...
-
- * * *
-
- Tri semajnojn poste mi iras en la longa pa^uzo en la pa^uzejon -
- kaj vidas plurajn lernantojn tenantajn flavajn kajerojn en la mano. Mi
- nervozi^gas... kaj ekvidas tablon, malanta^u kiu staras Ralf kaj Klaus,
- diligente vendante tiujn kajerojn. Mi a^cetas du ekzemplerojn, pagante
- unu markon. Mi iras al kvieta loko kaj riskas malfermi la gazeton. Mi
- ektimas, kiam mi subite legas ie en ^gi la titolon "INTER
- ALIULOJ". Jes, ^gi aperis. Nun ^cio ^san^gi^gos... Mi tuj refermas
- la gazeton. Mi ne kura^gas legi la artikolon. Kaj mi anka^u ne
- kura^gas, rigardi la aliulojn, kies viza^gojn mi anta^ue ^ciam tiom
- volonte observis. Mi sentas min sen^sirma, kvaza^u mi fordonis min al
- ilia dispono. Mi timas tion, kion mi anta^ue tiom arde aspiris; mi plej
- ^satus fu^gi, por ke ili unue okupi^gu solaj pri la pensinstigoj liveritaj
- de mi...
-
- ^Cio aspektas malklare, nebule. Mi ne scias, kion fari nun. Mi
- remalfermas la gazeton, sed zorge atentas pri tio, ke mi ne vidu la
- mal^gustajn, do "miajn" pa^gojn. Mi iomete legas en la resto de la
- gazeto, sen povi vere koncentri^gi sur tiuj tekstoj kaj ilustra^joj.
-
- Feli^ce la pa^uzo jam fini^gas. Mi iras en la klas^cambron, kie
- tuj komenci^gos la leciono pri la latina. Time mi ^cirka^urigardas,
- evitante rigardi la viza^gojn de miaj samklasanoj. Sur la tablo de
- Karsten mi vidas la gazeton, kaj Johannes e^c legas en ^gi! Feli^ce
- doktoro Kramer jam eniras. Ni tradukas el la libro "La Ga^ula
- Milito" de Cezaro, sed mi estas tro nervoza por koncentri^gi sur la
- tradukataj frazoj. ^Guste en tiuj ^ci horoj ja okazas profundaj
- ^san^goj en mia vivo...
-
- Post la leciono denove estas pa^uzeto, kaj mi vidas, ke Johannes
- remalfermas la gazeton kaj - li e^c legas mian artikolon! Subite li
- turnas sin al mi kaj alparolas min. Scivole kaj samtempe tremante mi
- a^uskultas: "Kion signifas 'instruostoj?'", li demandas,
- montrante per la fingro sur vorton ^ce la fino de mia artikolo, kaj
- ridetas iomete. "Instruistoj", mi respondas, sentante min
- samtempe sen^sar^gita kaj elrevigita. ^Cu tio estas ^cio, kion li
- havas por diri pri mia artikolo? Li estas supra^julo, jes, mi fakte ne
- kalkulis je li en miaj planoj plibonigi la mondon...
-
- * * *
-
- Mi biciklas hejmen tra la a^utuna pejza^go, konstatante kun
- beda^uro, ke en la postaj lecionoj neniu plu alparolis min pri mia
- artikolo. Ver^sajne ili bezonas iom pli da tempo, por tralegi kaj digesti
- la artikolon. ^Gi ja estas parte iomete komplika, skribita en eble tro
- peza stilo, kaj ne ^ciu trovis jam en la pa^uzoj la necesan tempon kaj
- trankvilon por okupi^gi pri ^gi. Sed nun, ^ci-posttagmeze, ili
- eklegos...
-
- Alvenante hejmen, mi revidas pa^cjon, kaj pensas: "Nun ^ciuj
- scias, ke vi malpravas. Eble vi kredus, ke mi volis ofendi vin. Sed
- ver^sajne vi e^c ne ekscios, kion mi faris. A^u se jes, tiukaze jam
- centoj a^u miloj da homoj estos legintaj tion kaj estos sur mia flanko.
- Sed mi ja ne volis vin ofendi, mi ne deziras malbonon al vi..."
-
- * * *
-
- La venontan matenon mi veturas iomete malpli rapide ol kutime al
- la lernejo. Mi volas alveni precize je la oka. Ne anta^ue. Mi volas eviti
- ilin; ili unue okupi^gu mem pri tio. Mi timas iliajn reagojn a^u... mi ne
- scias kion.
-
- Sed kun beda^uro mi konstatas, ke ^cio estas same kiel
- anta^ue. Neniu min alparolas, nek por diri ion pri la artikolo, nek pro
- la nove akirita scio, ke mi ^satus tion. Eble ili bezonas pli da tempo...
-
- Du tagojn poste ankora^u neniu alparolis min, krom Johannes. Mi
- rimarkas, ke e^c la izoleco en la pa^uzoj restas. Ili ne reagis. Ili
- rilatas al mi same kiel anta^ue. Ili estas blindaj, blindegaj. Jes, se mi
- surgenui^gus anta^u ili kaj plorus kaj krius, ili eble sentus kompaton,
- ili a^uskultus - a^u e^c tiam ne. Ili simple nomus min freneza.
-
- Iam mi pensis, ke mi certe neniam memmortigos min. ^Car, se
- mi ^satus mortigi min, la mondo estus ege malbona. Sed, se la mondo
- estus malbona, mi devus ^san^gi ^gin. Mi do estus bezonata, mia vivo
- havus sencon, mi do devos pluvivi... Mi tiam rimarkis, ke tiu konkludo
- ne estis tute ^gusta. La memmortigo mem povus esti la plej efika
- metodo por ^san^gi la mondon: Mi povus pripensigi ilin per tia faro,
- skribante adia^uajn leterojn...
-
- Nun ^ciuj ^ci konsideroj montri^gis ridindaj. Ne eblas ^san^gi la
- mondon. Mi estus mortiginta min vane, a^u vane estus pluvivinta... Mi
- devas nove formuli miajn pensojn pri memmortigo a^u pluvivado: Oni
- pluvivu, se oni estas sufi^ce feli^ca en la nuntempo, a^u se oni povas
- supozi, ke oni havos feli^can estontecon. A^u se oni estas bezonata,
- por ke aliaj homoj restu a^u fari^gu feli^caj... La dua el tiuj kialoj, do
- la pluvivado pro espero pri feli^ca estonto, ^sajnas esti interesa. Mi
- rimarkas, ke mi estas sana, almena^u fizike. Mi certe finos la lernejon
- bone, trovos bonan laborlokon. Mi disi^gos de miaj gepatroj, havos
- edzinon kaj infanojn. Kaj, kvankam la vivo momente ne ofertas multe
- da ^gojo al mi, mi pensas, ke mi tamen kapablas senti feli^con,
- amon... Mi do pluvivu. Almena^u provizore.
-
- * * *
-
- Post iu leciono mi malsupreniras la ^stuparon hazarde apud
- sinjorino Keller, mia instruistino pri la germana. Estas jam la tria tago
- post apero de mia artikolo. Subite ^si rigardas min ripro^ce kaj
- ekparolas: "Diru, Manfred, kian strangan artikolon vi skribis en la
- lernejana gazeto?" Dum momento ni silentas, ^gis ^si, sciante, ke al
- tiu demando mi ne scias respondon, da^urigas: "Sciu, anka^u mi
- estis batita, sed tio estis bona por mi. Kaj mi konas vian patron kaj
- scias, ke anka^u li celis nur vian bonfarton!" - "Mi
- malkonsentas!", mi diras, kaj ni disi^gas. ^Guste kontra^u tiaj
- dan^geraj opinioj mi volis batali... ^Si ne komprenis, ne volas
- kompreni, ne povas kompreni... Feli^ce ^si kritikis nur tion, pri kio mi
- estas plej firme konvinkita!
-
- La posta tago estas senleciona sabato, en kiu mi restas hejme.
- Mi pasigas la matenon en mia ^cambro, legas kaj lernas iomete.
- Subite panjo eniras: "Jen letero por vi", ^si diras, kaj mi
- surprizi^gas legante sur la koverto mian adreson skribitan en
- manskribo, kiun mi jam delonge konas: "Martina!", mi pensas
- fulmrapide, kaj fakte: Sur la dorsflanko trovi^gas ^sia nomo. Torento
- da varmo trakuras mian korpon; mi sentas ^gojon, feli^con! Ankora^u
- dum kelkaj minutoj mi rigardas la koverton, vidas, ke la letero estas
- maldika, sed ^sajnas, ke tiu unu folio, kiun ^gi entenas, estas
- plenskribita de ^si...
-
- Finfine mi a^udacas malfermi ^gin kaj eklegas. Subite miaj ^gojo
- kaj feli^co malaperas, restas scivolemo, timo kaj miro.
-
-
- Saluton Manfred!
-
- Kiam en la a^utunaj ferioj mi ricevis vian leteron, mi sufi^ce
- seniluzii^gis, ^car mi neniam estus kredinta, ke tiel aspektas via
- interna^jo. Ju pli ofte mi legis vian leteron, des pli mi ^cagreni^gis,
- pro du kialoj: unue, ^car mi sentis min observita de vi, kaj due, ^car
- vi multrilate mal^guste (!) priju^gis min.
-
- Kaj nun, kiam aperis via artikolo en la lernejana gazeto, mi
- decidis skribi leteron al vi, ^car mi rimarkis diversajn aferojn, kiujn mi
- miaopinie sciigu al vi: Same kiel en via letero al mi, tiel anka^u en tiu
- artikolo vi kondamnas viajn kunhomojn, kiuj estas tiom supra^jaj,
- interesi^gas nur pri bagateloj, ka^si^gas malanta^u hipokritaj maskoj
- kaj ne perceptas vin kaj viajn problemojn.
-
- Sed mi pensas, ke interesi^go pri motorcikloj, rezultoj de futbalaj
- ma^coj ktp. ne devas ekskludi la kapablon helpi aliajn homojn ^ce iliaj
- problemoj. Mi ekzemple ^satas okupi^gi pri muziko kaj tamen opinias
- min kapabla paroli kun aliaj homoj pri ties problemoj. Kaj krome vi ne
- povas postuli, ke aliaj homoj helpu vin venki viajn problemojn, se vi ne
- kontaktas aliajn homojn por helpi ilin ^ce iliaj problemoj.
-
- Sed plej malpla^cas al mi la fakto, ke vi ser^cas la kulpon pri
- viaj problemoj ^ciam nur ^ce la aliaj homoj kaj neniam ^ce vi mem.
-
- Mi petas vin, bonvolu pensi pri tio, kion mi skribis al vi.
-
- ^Gis,
- Martina
-
-
- Elrevi^ginte mi relegas la leteron; mi rigardas ^sian
- maldekstren klinitan manskribon, kiun mi nun trovas malbela kaj
- infaneca. Kompreneble mi devos respondi al ^si, ke ^si nur
- miskomprenis min; ni ja fakte havas la samajn celojn - nome la
- forigon de problemoj, ne nur de miaj propraj... Legante la unuajn
- frazojn denove, mi subite havas ideon por la komenco de mia
- respondletero:
-
- Kara Martina,
-
- vi ne povas imagi, kiom mi ^gojis pri via letero - anta^u ol
- malfermi ^gin...
-
- Sed tiu sprita^jo ne povis for^sovi la malgajon, kiun mi sentas.
- Vundis min precipe la aserto, ke mi ser^cas la kulpon ^ciam nur ^ce
- aliaj homoj. ^Guste tion mi ^ciam ripro^cas al pa^cjo... ^Cu panjo
- pravis dirante, ke mi "fari^gos tute sama al mia patro"? ^Si diris
- tion iam, kiam mi senpripense ripro^cis ion al ^si. Mi tuj pentis tion,
- tamen...
-
- Tiam mi pensis: Se panjo pravus, mi devus mortigi min, ^car mi
- ^ciurimede devus eviti tian samecon... Sed feli^ce mi estis sufi^ce
- konvinkita pri tio, ke mi estas profunde en mia interna^jo tute alia
- homo kaj neniam povos fari^gi sama al mia patro. Mi estas konscia
- pri mi mem, kapablas ekkoni ^ciujn miajn malbonajn emojn kaj
- kondutojn kaj sukcese kontra^ubatali ilin... Sed nun anka^u Martina
- diris tion, eble e^c ne tute malprave.
-
- ^Cu povas esti, ke oni en la infana^go a^utomate transprenas
- malbonajn ecojn de siaj gepatroj kaj poste ne plu povas liberi^gi de ili,
- sendepende de tio, kiom forte oni baraktas? Mi jam rimarkis rilate
- mian parolemon, ke ne eblas ^san^gi sin mem. ^Cu mi estas nura
- ^sar^go por la homaro, pro la malbonaj emoj kaj ecoj, kiujn mi
- senvole, a^utomate akiris, kiam mi estis eta infano? ^Cu mi lasu tiun
- ^ci mondon al tiuj, kiuj estas vere bonvolemaj kaj gajaj, por ke la
- homaro fari^gu pli feli^ca?
-
- Jam ofte okupis min pensoj pri memmortigo, sed nun aperis nova
- motivo, kiun mi anta^ue neniam traktis serioze. Mi pripensas, ^cu mi
- vere ne povas liberi^gi de la malbonaj ecoj, kiujn mi transprenis de
- mia patro. Kaj subite aperas radieto de espero: Mi memoras, ke iam,
- anta^u multaj jaroj, Dirk rifuzis man^gi sian krispan brasikon dum la
- tagman^go. "Li devas esti batata!", mi diris al panjo.
- "Venontfoje!", diris panjo, kaj, ^car pa^cjo ne ^ceestis, ^si simple
- remetis lian brasikon en la poton. "^Ciam nur venontfoje", mi
- plendis ^cagrene, "^ciam nur venontfoje!"
-
- Sed nun estas tute klare por mi, ke gepatroj ne batu siajn
- infanojn. Io do ^san^gi^gis en mi. Mi do klopodu seni^gi anka^u de
- ^ciuj aliaj malbonaj konvinkoj, emoj kaj kondutoj, kiujn mi transprenis
- de mia patro. Fizikan perforton mi ^ciukaze jam abomenis; nun mi
- ^cesu anka^u insulti. Mi abomenu ^ciuspecajn ripro^cojn. Estis
- malbone, skribi en mia letero al Martina, ke miaj kunhomoj estas
- supra^jaj, kaj kritiki en mia artikolo homojn, kiuj interesi^gas pri
- "bagateloj". Fakte mi nur enviis ilin, kaj tiu kritiko ne estis bona
- rimedo por akiri ilian simpation. Per afableco oni ofte atingas pli...
-
- Kaj mi denove sentas min iel feli^ca. Mi decidas skribi ege
- afablan leteron al Martina, sciigante al ^si, ke ^sia letero fakte
- pripensigis min.
-
- En la venonta nokto mi tamen ne plu sukcesas revi pri enami^go
- al ^si.
-
- * * *
-
- Komenci^gas la decembro. La tagoj fari^gis mallongaj; tra
- mallumo kaj malvarmo mi biciklas matene al la lernejo. Mi frostas
- survoje. En la klas^cambro trafas min varmo, kiu sufi^cas por degeligi
- miajn manojn kaj piedojn, sed lasas mian koron netu^sita. En iu
- pa^uzo mi, kiel kutime, staras sola, kiam subite alparolas min Kerstin
- - knabino, kiu ^satas festojn kaj diskotekojn, mi do ne havas aparte
- altan imagon pri ^si. "En via artikolo mi komprenis neniun vorton",
- ^si diras. "Vi estas homo kaj mi estas homo kaj vi do povas alparoli
- min kaj aliajn homojn..." - "Jes", mi respondas, kvankam mi ne
- vere konsentas. Sed mi ne scias, kion diri... Ni silentas, kaj post
- momento ^si pluiras.
-
- En mia kapo esti^gas anekdoto:
-
- Iras paciento al psikiatro: "Mi havas problemojn kontakti
- aliajn homojn." Diras la psikiatro: "Ne gravas, simple alparolu
- ilin!" Kaj ekde tiam la paciento estas feli^ca kaj kontenta...
-
- Ial tiu pensado devas esti mal^gusta. Mi provis klarigi tion en
- mia artikolo, sed ^sajnas, ke neniu komprenis.
-
- ^Ce la komenco de la kristnaskaj ferioj mi memoras, ke mi ja
- skribis en mia artikolo, ke mi mal^satas pasigi miajn feriojn sen iu
- kontakto kun miaj samklasanoj. ^Cu ili legis tion? Kial ili ne agis por
- ^san^gi tion?
-
- Iam Kristnasko estis interesa festo, kie renkonti^gis la tuta
- parencaro. Kun la tuta familio miaj onkloj kaj onklinoj venis al nia
- urbeto por viziti miajn geavojn - kaj tiujn de la patra flanko, kaj tiujn
- de la patrina. Kelkaj el ili restis por tuta semajno, kaj inter la multegaj
- novaj ludoj kaj ludiloj, kiujn ricevis mi, miaj fratoj kaj miaj gekuzoj,
- ^ciam estis pluraj, per kiuj ni amuzi^gis ^gis la fino de la ferioj. Sed
- intertempe ^ciuj miaj geavoj mortis, krom unu avo - sed li ne volas
- havi tiom da "tumulto" en sia domo. Miaj gekuzoj plia^gi^gis kaj
- havas siajn proprajn interesojn. Kaj panjo ne plu ^satas donaci ludilojn,
- sed "praktike utiligeblajn" a^jojn. Mia anticipa ^gojo pri Kristnasko
- estas malgranda...
-
- * * *
-
- La tagon anta^u Kristnasko panjo denove donas leteron al mi.
- "Jen - por vi!", ^si diras. Denove rigardo sur la adreson sufi^cas
- por ekscii, kiu sendis ^gin: Tiuj belaj, grandaj, rondetaj literoj
- memorigas min pri Veronika. Mi tre ^gojas pri tiu letero, sed
- - kontraste kun dum ricevo de tiu de Martina - mi ne sentas min
- feli^ca pro ^gi. Mi ja ^ciam admiris la maturecon kaj humanecon de
- Veronika, sed beda^urinde ^si estas iom alta kaj ne aspektas tute
- bela la^u mia gusto. Mi nur malfacile povas imagi ^sin kiel amatinon...
- Sciante, ke tiu letero sendube estas afabla (alikaze ^si ja certe ne
- estus skribinta ^gin ^jus anta^u Kristnasko!), mi kun agrabla sento
- malfermas ^gin kaj eklegas:
-
-
- Kara Manfred,
-
- vane mi klopodis respondi al via artikolo en la lernejana gazeto.
- Provante tion, mi rimarkis, kiom malfacile estas ordigi proprajn
- pensojn kaj vortigi ilin tiel, ke oni ne estu miskomprenata.
-
- Tio certe estus okazinta, ^car min kaptis la tento koncentri^gi
- tro sur detaloj. Pro tio mi preferis rezigni pri tiu plano.
-
- Tamen mi volas simple diri al vi, ke mi legis vian artikolon kaj ke
- ^gi estis por mi instigo por pripensado. Iom skuis min la konstato, ke
- mi fakte nenion sciis pri vi, kvankam ni jam tre longe konas unu la
- alian.
-
- Mi ne volas fari multajn frazojn, sed preferas nun elkore deziri al
- vi, ke vi fari^gu kontenta en via vivo.
-
- ^Gis - kaj ^gojan Kristnaskon
- via Veronika
-
- "Ne estas multo, kion ^si diras", mi pensas. Tamen la letero
- estas ^gojiga; mi rimarkas, ke en tiu de Martina tute mankas
- bondeziroj...
-
- * * *
-
- Duonan jaron poste mi resumas la reagojn al mia artikolo. Estis
- entute sep. Tiuj de Johannes, de sinjorino Keller, de Kerstin, la leteroj
- de Martina kaj Veronika... Beda^urinde Martina ne respondis al mia
- dua letero, sed aldoni^gis du pliaj reagoj: Mia patro a^udis pri la
- artikolo pere de sinjorino Keller kaj anka^u de unu a^u du pliaj
- personoj. Li ne volis legi ^gin, sed li rakontis, ke ili ^ciuj estas sur lia
- flanko; li nur devas honti pri tio, ke li havas tiom maldankeman
- filon.
-
- Kaj aldoni^gis informo de Ralf, kiu sciigis al mi ion interesan:
- Sinjoro Lindner, instruisto pri evangelia religio, traktis en iu na^ua
- klaso mian artikolon dum du horoj. Mi ^gojis; kaj mi tiam demandis
- Ralf pri la reapero de la lernejana gazeto. "Ver^sajne ^gi tute ne
- plu aperos", diris Ralf, "vi ja eble jam eksciis, ke Klaus forlasis la
- lernejojn..." Estis do unika provo en mia vivo, esti komprenata. Kaj
- tiu provo fiaskis...
-
- "Eble mi neniam trovos iun kompreneman homon", mi pensis,
- ^gis iun someran posttagmezon mi konati^gas kun Erik.
-
- Ankora^u 16-jara, mi promenas tra la piedira zono de Warburg.
- Preterpasante la vitrinojn de kinejo, mi mallonge rigardas la afi^sojn...
- ^gis alparolas min iu meza^ga viro:
- "Saluton - ^cu io interesa?"
- "Mi ne scias", mi respondas, "mi nur rigardas."
- "Tiu filmo 'La mevo Jonatan' estas tre bela kaj interesa -
- mi jam vidis ^gin kaj tamen tre ^satus rigardi ^gin denove... ^Cu ni
- eniru?"
- "Ne..."
- "Kial ne?"
- Mi silentas. "Vi ^sajnas esti tre trankvila homo", li da^urigas
- la konversacion, "tiom silentema... kial?"
- "Mi ne scias..."
- "Mi estas Erik", li diras, "kaj vi?"
- "Mi estas Manfred."
- "^Cu vi lo^gas ^ci tie en Warburg?"
- "Ne, en Ossendorf, la najbara urbo. Sed ^ci tie mi iras al la
- lernejo."
- "^Cu al la gimnazio?"
- "Jes. Kaj vi, kiun profesion vi havas, sinjoro?"
- "Ne diru 'sinjoro', diru 'Erik'", li petas min kaj
- ridetas.
-
- Mi estas surprizita pro tio, ke li petis min alparoli lin per lia
- anta^unomo, kvankam li estas jam ^cirka^u 50-jara, bone vestita, kaj liaj
- mallongaj, orde kombitaj haroj jam grizi^gis. Sed rapide li akiras mian
- konfidon...
- "Mi estas a^cetisto ^ce granda firmao", li respondas al mia
- demando.
-
- Ni ankora^u staras anta^u la kinejo, kiam li fine demandas min:
- "^Cu ni eniru - mi pagos!" Mi konsentas kaj kuniras. ^Ce la kineja
- kaso li montras al mi sian monujon kun aro da centmarkaj biletoj, kaj
- pagas per unu el ili. Post eniro de la kineja salono li petas min sidi^gi
- apud li en la lasta vico. "De tie oni vidas plej bone", li diras.
-
- La kineja salono tiuposttagmeze estas preska^u malplena kaj
- restas tia, kiam mallonge poste la filmo komenci^gas. Ni, la fremda,
- sed evidente tre komprenema viro kaj mi, do povas sen^gene da^urigi
- nian interparolon.
-
- Li demandas min pri miaj plej ^satataj lernejaj fakoj, miaj hobioj,
- miaj rilatoj al miaj gepatroj, miaj problemoj - kaj anka^u pri mia
- financa situacio. "Mi ne multon ricevas", mi respondas, "sed
- anka^u ne bezonas multon..."
-
- "Mi havas multege da mono, mia firmao donas al mi tro", li
- diras, evidente ne por fanfaroni, sed sentigante al mi, ke li trovas tion
- maljusta.
-
- Poste li direktas al mi demandon, kiu ^sajnas esti grava por li:
- "^Cu ni eble havas komunajn interesojn?"
- "Mi ne scias... kiuj estas viaj interesoj,
- sinjoro?"
- Li ridetas, kaj mi komprenas: "Pardonu - Erik!"
- "^Sajnas, ke ni ankora^u ne tute komprenis unu la alian", li
- fine respondas al mia demando.
-
- Dum momento ni silentas. Mi tamen ne povas ^gui la filmon,
- ^car miaj pensoj okupi^gas nur pri li.
-
- Subite mi sentas lian manon sur mia femuro. Mi ekkomprenas...
- Nu, neniam iu plenkreskulo parolis kun mi pri seksaj aferoj, sed
- feli^ce mi legis en mia biologia lernolibro la interesegajn ^capitrojn,
- kiujn mia instruistino preterlasis en la lecionoj, tiom funde, ke mi
- scias: Li estas samseksama. Kaj mi e^c konas la fakan terminon:
- homoseksuala.
-
- Iam, kiam mi havis ses a^u sep jarojn, mia patrino avertis min
- pri tiel nomataj "karaj onkloj", kiuj surstrate alparolas infanojn
- promesante al ili bombonojn a^u pecon da ^cokolado. "Ne eniru en
- iliajn a^utojn, nepre ne!", diris panjo. Sed ^si ne klarigis al mi kial.
- ^Cu eble tiuj "karaj onkloj" estas homoj kiel Erik, kaj ^cu nun mi,
- 16-jara, fari^gis viktimo de unu el ili? Mi ^cagrene rigardas la
- viza^gon de Erik, postulante de li klarigon, konfeson...
-
- "Jes, mi estas bia", diras Erik. Mi estas
- kaj-kaj, mi havas edzinon kaj tri filinojn. Sed nun mi
- enami^gis al vi."
- Mi silentas.
- "^Cu ^gis nun neniam iu viro enami^gis al vi?", li demandas,
- ^sajnigante miron.
- "Neniam."
- "Ankora^u ofte okazos, ke viro enami^gos al vi."
-
- "^Cu vi nun komprenas, kial mi parolis pri 'komunaj
- interesoj'?"
- "Jes."
- "Kaj - ^cu ni do havas?"
- "Ne, ni ne havas. Mi estas normala..."
-
- "Espereble li nun forprenas sian manon de mia femuro", mi
- pensas. Sed ne - li da^urigas:
-
- "Tio ne gravas... mi ofte veturas al Parizo, kaj tie mi konas
- kelkajn simpatiajn knabinojn, kiuj tre ^satus fari kun vi ion..."
- Li sin klinas al mi kaj parolas preska^u flustrante, kaj mi sentas,
- ke nun ni parolas pri io sekreta, konfidenca... "^Cu vi jam iam faris
- tion kun knabino?"
- "Ne..."
- "Sed ^cu vi ^satus fari...?"
- Ni iomete ridetas, sed kompreneble mi trovas lian oferton iom
- stranga...
- "Mi multe voja^gas pro profesiaj kialoj", li da^urigas. "Vi
- povas kunveturi kun mi al Munkeno, al Vieno, al Londono a^u... al
- Parizo. ^Cu ne ekzistas urbo, kiun vi jam delonge ^satus viziti?"
- "Ne."
- "Tamen, jen bona okazo. Vi e^c ne bezonas monon, male, mi
- povas doni iom al vi, vi ja scias, mi havas tro..."
- "Mi ne povas simple foriri de miaj gepatroj - kaj anka^u ne
- volas."
- "Tamen, mi pensas, mi povus poste, ^ce nia adia^uo, doni al vi
- iom, iun bileton centmarkan... vi certe povas utiligi ^gin, ^cu ne?"
- "Mi ne scias..."
-
- Dume li karesas mian femuron, ^gue ^sovante sian manon de
- ties supra parto ^gis la genuo kaj reen.
- "Mi ne ^satas akcepti monon de fremdulo", mi pensas.
- "Tamen, se oni tiamaniere povas gajni iom da mono - ne, estas
- malbela penso..."
-
- Dum la procesoj en mia cerbo ankora^u ne ka^uzis klaran
- decidon kaj reagon, li metas sian manon inter miajn gambojn. Mi
- movi^gas for de li ^gis la dekstra parto de mia se^go kaj metas mian
- maldekstran gambon sur la dekstran.
- "Ne, lasu min, mi petas vin, kunludu!", diras Erik, sed mi jam
- sentas iom da na^uzo kaj denove rigardas lin ^cagrene.
-
- "Mi devas iri al la necesejo", diras Erik, kaj foriras. Mi
- sentas min mal^sar^gigita, ^car mi tiamaniere ja gajnis iom da tempo
- por pripensado.
-
- Mi ankora^u ne rigardas la filmon, sed pensas pri Erik kaj
- atendas lian revenon. Mi atendas 5, 10, 15, 20 minutojn - sed vane.
- Fine mi komprenas: Ver^sajne li timis, ke mi memorigus lin pri la cent
- markoj... Mi sentas min trompita, kvankam mi ver^sajne e^c ne estus
- akceptinta tiun monon.
-
- Kvankam la filmo ankora^u ne fini^gis, mi decidas forlasi la
- kinejon. Spirante la fre^san aeron kaj perceptante la varmajn
- somerajn sunradiojn surstrate, mi sentas min iom pli sperta, iom pli
- plenkreska. En mia kapo restas la komplimento "Ankora^u ofte viro
- enami^gos al vi", sed mi ne scias, ^cu mi ^goju a^u mal^gojupri
- ^gi...
-
- * * *
-
- ^Cio do restas kiel anta^ue. Ankora^u du jarojn, kaj mi estos
- abituriento kaj povos ekstudi; mi ne plu lo^gos ^ce miaj gepatroj...
-
-
II
-
-
- Mi ekstudas. Nova parto de mia vivo komenci^gis. Mi elektis
- matematikon. Nek filozofion, nek psikologion, nek sociologion. Kun la
- celo fari^gi ne instruisto, sed diplomita matematikisto. Por havi plej
- bonan ^sancon trovi laborlokon, ver^sajne ie en la ekonomio. Sed
- aperis duboj: ^Cu tio signifas, ke mi fari^gos nur radeto en la
- mekanismo de la ekonomio? Mia interna vigleco, mia ribelemo, mia
- ser^cado pri senco, pri amo - ^cu ^cio ^ci ne plu disvolvi^gos, sed
- pereos?
- Mi elektis iom foran urbon: Stuttgart. Sola mi staras en la
- nova ^cirka^ua^jo. Anta^ue mi ^ciam neis, kiam iu diris, ke
- matematikistoj estas silentemaj kaj malvarmkoraj. ^Car mi ne volis, ke
- oni atribuu tiujn ecojn al mi. Sed nun mi mem estas inter studentoj pri
- matematiko. Kune kun 300 aliaj homoj mi sidas en granda a^uditorio,
- a^udante lekcion pri algebro. Preska^u nur knaboj.
-
- Mi alparolas studenton apud mi: "^Cu vi jam faris la
- hejmtaskojn?" - "Jes", li respondas, "ili estas facilaj!" Kaj ni
- silentas. Mi ne scias, kion diri plu, sed pensas pri lia respondo:
- "Ver^sajne vi nun esperas, ke mi trovas la taskojn malfacilaj kaj
- konkludas, ke vi estas inteligenta homo, ^car por vi ili ja estas facilaj.
- Sed mi ne demandis vin por ekscii, kiom inteligenta vi estas, sed por
- eble kunlabori kun vi. Vi ja a^udis, ke nia profesoro rekomendis al ni
- solvi tiujn taskojn kune. Krome mi mal^satas tiun anonimecon, ser^cas
- amikojn en mia nova ^cirka^ua^jo..." Mi plusilentas, mal^goja pri la
- ^jus fiaskinta provo konati^gi kun iu.
-
- Iun diman^can vesperon mi iras al la katolika studenta
- komunumo por partopreni kune kun ^cirka^u 50 pliaj studentoj diservon kaj
- la postan komunan vesperman^gon. Dum tiu vesperman^go mi
- kura^gas alparoli studenton sidantan apud mi: "Kion vi studas?" -
- "De kie vi venas?" - "Kiel vi nomi^gas?" kaj - fino. Mi
- rimarkas, ke ankora^u mankas al mi la kapablo da^urigi interparolojn
- tiel, ke la konversacio fari^gu interesa. Poste mi plusidas kaj
- pluman^gas, sentante min kiel en la studenta man^gejo, kie mi ^ciam
- demandas min, ^cu eblas kaj konvenas alparoli iun...
-
- Hejme mi komencas skribi leteron al Veronika:
-
- Kara Veronika,
-
- se mi skribus al vi, ke ^ci tie en mia nova ^cirka^ua^jo ^cio ege
- pla^cas al mi, vi ver^sajne kredus tion. Mi e^c sentas iun devigon
- skribi tion al vi, ^car mi scias, ke vi ^gojus eksciante, ke mi fartas
- bone...
-
- Sed mi forstrekas tiujn frazojn, decidas ne skribi al ^si. Mi
- memoras, ke iam iu diris al mi, ke la studentaj jaroj estas la plej belaj
- jaroj de la vivo. Iu, kiu mem ne studis...
-
- Malgaje mi enliti^gas, prenas en miajn manojn la blankan ursidon,
- la plu^sbeston...
-
- * * *
-
- La venontan tagon mi decidas telefoni al la psikologia konsultejo
- de mia universitato. Jam delonge mi volis ekscii, ^cu miaj
- malfacila^joj kontakti^gi kun aliaj homoj estas nur "normala"
- problemo, a^u ^cu mi eble estas psike malsana. Mi iras al telefonbudo
- por fiksi daton por konsulta interparolo... kaj decidas prokrasti la
- planon ^gis morga^u, por unue formuli kelkajn frazojn pri la kialo de
- mia telefonalvoko.
-
- Kaj fakte, la tagon poste mi - bone preparita - kura^gas
- telefoni.
- "Psikologia konsultejo de la Universitato Stuttgart", sin
- anoncas virina vo^co.
- "Mi ^satus havi daton por konsulta interparolo", mi diras.
- Post iom da silentado la virina vo^co demandas: "^Cu konvenas
- al vi la postvenonta ^jaudo, je la 14a?"
- "Jes, konsentite."
- "Via nomo?"
- "Manfred Brinkmann."
- "Do, bone. ^Gis revido venontsemajne ^ja^ude!"
- "^Gis revido!"
- Iom sen^sar^gita mi sentas min pro tio, ke ^si tute ne
- demandis min pri la precizaj problemoj, pro kiuj mi petis tian
- interparolon. Mi do vane notis miajn frazojn.
-
- La koncernan ^jaudon mi alvenas ^ce la konsultejo akurate je la
- 14a horo. "Estas ^ce sinjorino Gerke, en ^cambro 103, en la unua
- eta^go", diras al mi la virino en la akceptejo. Mi rapide trovas la
- ^gustan pordon. "Dipl. psik. Johanna Gerke", mi legas apud ^gi.
- "Feli^ce ^ci tie mi ne devas timi esti nervoza", mi pensas. Mi
- frapas...
-
- "Jes, eniru!"
- "Bonan tagon", mi diras post eniro, vidante ^cirka^u
- 40-jaran virinon.
- "Bonan tagon."
- "Mi estas Manfred Brinkmann. Mi havas interparolon je la
- 14a."
- "Jes. Sidi^gu!", ^si diras, kaj montras al brakse^go. ^Si
- mem sidi^gas tri metrojn anta^u ^gi.
-
- Regas silento. Sinjorino Gerke rigardas min, kvaza^u ^si atendus
- ion de mi. Post unu a^u du minutoj, kiuj ^sajnas al mi longegaj, mi
- komencas: "Mi venis, ^car mi havas problemojn kontakti aliajn
- homojn. Mi estas nova ^ci tie en Stuttgart; mi ^jus komencis
- studi..."
-
- Vidante, ke ^si ne emas interrompi min, mi da^urigas: "Min
- ^genas, ke mi sidas sola dum la prelegoj kaj en la studenta man^gejo.
- Mi timas alparoli aliajn homojn kaj havas malfacila^jojn da^urigi
- interparolojn tiel, ke ili fari^gas interesaj."
-
- Ni denove silentas. Mi ne ^satas fari monologojn. Almena^u iun
- konfirman "jes" ^si povus eldiri. Mi plusilentas, atendante, ke
- finfine ^si eldiru ion.
-
- Kaj fakte: "Mi ankora^u tute ne konas vin. Vi povas ekzemple
- rakonti, kion vi studas, kiel vi lo^gas, ^cu vi havas gefratojn..."
- "Mi studas matematikon, lo^gas sola, private. Kaj mi havas tri
- fratojn. Unu estas pli a^ga ol mi kaj studas kemion; la aliaj du
- ankora^u lo^gas ^ce miaj gepatroj en la proksimeco de Warburg en
- Orienta Vestfalio. Miaj rilatoj al miaj gepatroj ne estas tiom bonaj.
- Mankas vera konfido. Mi ja iel ^satas mian patrinon, sed mian patron
- malpli. Mi estis batita..."
-
- Denove regas silento. "Ne estus bone, se mi nur farus
- demandojn. Vi devas mem pripensi, kion diri. ^Guste tion vi ja volas
- lerni."
-
- Mi do pripensas kaj da^urigas: "Kaj nun mi preska^u disi^gis
- de miaj gepatroj. Mi vizitas ilin eble unufoje monate por semajnfino; en
- la ferioj ver^sajne pli ofte. Sed beda^urinde mi ne bone sukcesis trovi
- geamikojn en mia nova ^cirka^ua^jo. Nek en la universitato, nek en la
- katolika studenta komunumo, al kiu mi iris."
-
- Subite ^si ekparolas: "Vi do estas la dua infano en la
- familio?"
- "Jes."
- "Pripensu: Se la unua infano en familio estas knabo, la patrino
- deziras, ke la dua fari^gu... knabino. ^Si do traktis vin kvaza^u
- knabinon, deprenante de vi ^ciujn decidojn kaj iniciatojn."
- Mi surprizi^gas. Pri tio mi ankora^u tute ne pensis. Jes, fakte
- panjo ^satis min ^ciam iomete pli ol miajn fratojn; pa^cjo e^c lasis
- ^sin elekti mian nomon...
-
- Kvankam nun, almena^u el vidpunkto de sinjorino Gerke, ^cio
- estas klara, nia konsulta interparolo ankora^u ne fini^gas. Male,
- sinjorino Gerke komencas novan temon:
- "Ver^sajne mankas al vi amikino."
- "Jes", mi diras, kaj pensas: Kiom sagaca! Sed la plej multaj
- homoj e^c tion ne rimarkas. Neniu serioze interesi^gas pri tio, ^cu mi
- vere estas feli^ca...
- Kaj subite ^si komencas vigle demandi min: "^Cu vi ^satas vidi
- pornografiajn filmojn?"
- "Ne, ne tre..."
- "^Cu vi masturbas?"
- "Hm", mi diras, kaj pripensas, ^cu nur simpla ekscitado per
- la mano, kion mi fakte ne vere praktikas, estas masturbado, a^u ^cu
- eble anka^u iuj pli belaj kutimoj...
- "Kiel?"
- Mi silentas, pripensante, kiel mi komencu mian respondon...
- "Iel tio ja devas eli^gi", ^si da^urigas kura^gige, kaj
- demandas: "Pri kio vi pensas, dum vi masturbas?"
- Mi denove hezitas, sed fine kura^gas eldiri ion, kio ver^sajne
- pla^cas al ^si: "Pri knabinoj."
- "Aha", ^si diras, kaj ^sajnas esti iom pli kontenta ol anta^ue.
- "Sed estas malfacile por vi paroli pri tio. Kiel oni sekse klerigis
- vin?"
- "Mi legis ^capitron en mia biologia lernolibro."
- "Aha."
-
- Denove ni silentas. Fine ^si diras: "Venis tempo por konkludi.
- Do, ^cu vi deziras terapion?"
- "Mi ne scias. Mi ja ne povas priju^gi tion."
- "Sed estas via decido..."
- "Tamen, mi venis ^ci tien por ekscii de vi, ^cu terapio estus
- oportuna. Kion do vi pensas pri tio?"
- "Nu... mi pensas, ke vi ankora^u ne sufi^ce klare scias, kion vi
- fakte volas. Pro tio terapio ne estas konsilinda. Krome mi pensas, ke
- pro via memstareco kaj pensmaniero vi povus sukcesi venki viajn
- problemojn mem."
-
- Tiuj vortoj ^gojigas min. Atente mi a^uskultas kelkajn konsilojn de
- ^si: "Vi devas unue alkutimi^gi al via nova ^cirka^ua^jo. Iru plu al la
- studenta komunumo, partoprenu en laborgrupoj tie. Kaj provu trovi
- kontaktojn en la universitato. Kaj, se vi eble post kelkaj monatoj klare
- scios, kion vi volas, a^u havos denove iujn problemojn, vi telefonos al
- ni. Diru, ke vi volas havi interparolon kun sinjorino Gerke."
- "Bone", mi diras, kaj ni adia^uas.
-
- Kvankam ^si donis al mi la impreson, ke mi mem rajtas decidi
- pri ^cio, mi sentis min ege malsupera. Mi memoras ^siajn konsilojn
- kaj timas, ke ili ne multe helpos al mi. Tion anka^u mia avino estus
- povinta diri al mi... krom la frazo: "Iel tio ja devas eli^gi." ^Cu tiu
- kura^gigo helpos?
- Feli^ce mi ne sentas min seniluziigita, ^car mi venis tien ^cefe
- pro scivolemo kaj ne, ^car mi pensis, ke tia interparolo povus ^san^gi
- mian vivon.
- Mi ankora^u pensas pri ^sia teorio, ke mia patrino deprenis de
- mi ^ciujn decidojn kaj iniciatojn. ^Gi tiom surprizis min, ke mi ne
- kontra^uis ^sin. Tamen, mi ne estas maldiligenta, sed timema. La
- informo, ke mi estis batita, tute ne interesis ^sin...
-
- ^Cu mi, malgra^u la sperto, ke anka^u la psikologio evidente ne
- povas multe helpi al mi, sukcesos trovi sufi^ce da kontaktoj en mia
- nova ^cirka^ua^jo?
-
- * * *
-
- Preska^u unu jaron post mia ekstudado mi konstatas, ke ne
- multe ^san^gi^gis. Jes, mi estas kelkfoje kune kun grupeto de kvar
- a^u kvin aliaj studentoj, kaj ni kune solvas niajn hejmtaskojn. Du a^u
- tri fojojn ni e^c iris kune al la na^gejo. Tamen mi estas ankora^u
- relative ofte sola.
-
- Iun sabatan matenon mi vidas en la urba biblioteko afi^son:
- "German-Franca Junulara Renkonti^go en Ludwigsburg". La detaloj
- ^sajnas esti interesaj: 5000 gejunuloj el FRG kaj Francio renkonti^gos
- en la kastelo de Ludwigsburg okaze de la 25-jara datreveno de la
- samloka parolado de Charles de Gaulle. En tiu parolado de Gaulle
- pledis por amikeco kaj kunlaboro inter la anta^ue malamikaj ^statoj
- Germanio kaj Francio kaj invitis la junularon enga^gi^gi por tio. Kaj nun
- parolados Kohl kaj Chirac; junularaj asocioj aran^gos
- informstandojn...
-
- Mi rigardas la daton: Hodia^u! Elirante el la biblioteko mi
- rimarkas la belegan somerfinan veteron. Mi memoras, ke mi ^gis nun
- neniam vidis la kastelon de Ludwigsburg, nek kancelieron Kohl nek
- ^cefministron Chirac. Kaj mi ankora^u neniam vere havis okazon apliki
- miajn sciojn pri la franca lingvo...
-
- Mi ekbiciklas, kaj post unu horo kaj duono mi atingas la urbon
- Ludwigsburg, kie granda nombro da afi^soj, flagoj kaj rubandoj
- anoncas la aran^gon. Mi parkas mian biciklon, eniras en la kastelan
- korton kaj vidas tie milon a^u e^c plurajn milojn da homoj. ^Ce la
- rando de tiu korto staras dudeko da informstandoj, el kiuj preska^u la
- duono aspektas forlasite.
-
- ^Ce kelkaj aliaj standoj mi vidas ofertojn, kiuj ^sajnas al mi
- komercaj: Du semajnojn da lingvolernaj ferioj en Francio por nur 1200
- germanaj markoj... Subite mi ekvidas pli interesan standon:
- "ESPERANTO - la Internacia Lingvo", mi legas, skribite en blankaj
- literoj sur verda rubando, kaj iras tien. Jam anta^u ol atingi tiun
- standon, iu knabo enmanigas al mi oran^gan flugfolion kun la titolo:
- "Interkompreni^go sen limoj". Mi iom miras, ^car ^gis nun mi
- pensis, ke Esperanto estas nur iu ^satokupo de kelkaj plejparte
- maljunaj homoj, sed nenio serioza. Iam mi vidis en televida
- nova^jelsendo mallongan raporton pri iu Esperanto-kongreso, kaj iam
- mi supra^je legis en iu gazeto artikolon pri tiu lingvo kun foto pri la
- maljuna barbulo, kiu inventis ^gin.
-
- Sed mi vidas, ke grupo da gejunuloj vigle enga^gi^gas por tiu
- lingvo... devas do esti interesa afero. Mi iomete rigardas la standon
- de certa distanco, vidas kelkajn librojn kaj gazetojn, sed decidas unue
- retropa^si iomete kaj tralegi la flugfolion. Mi legas ion pri internaciaj
- junularaj renkonti^goj, en kiuj oni parolas nur Esperanton, kaj ekscias
- ion pri la lingvo mem: ke ^gi havas simplan gramatikon sen esceptoj
- kaj vortfaradan sistemon; ^gi do estas facile lernebla. Esti^gas en mi
- la ideo, ke tiu lingvo povus esti bona solvo por la lingva problemo en la
- mondo. Sed, se ^gi estas, kial oni ankora^u ne instruas ^gin pli
- vaste? Se ^gi ne estas, kial tiuj gejunuloj tiom entuziasme
- enga^gi^gas por ^gi? Ver^sajne tiu lingvo simple estas ankora^u ne
- sufi^ce konata. Ekzemple mi ja preska^u nenion sciis pri ^gi ^gis
- nun.
-
- Mi denove alproksimi^gas al la stando kaj komencas rigardi la
- titolpa^gojn de la libroj, gazetoj kaj lernolibroj ku^santaj tie. Subite
- alparolas min knabino staranta malanta^u la stando: "Esperanto
- estas lingvo, kiun oni parolas ^cie en la mondo. ^Gi estas facile
- lernebla kaj multmaniere aplikebla. Ni uzas ^gin en internaciaj junularaj
- renkonti^goj, kaj ekzistas listo, per kiu vi povas senkoste tranokti ^ce
- homoj en 54 landoj..." Kaj ^si montras al mi verdan adreslibron,
- kiun mi mallonge trafoliumas, rigardante precipe la mapojn ^ce la
- fino.
-
- Fine ^si diras ion en tiu lingvo al nigraharulo staranta apud mi.
- Tiu alparolas min, demandante min franclingve, ^cu mi komprenas la
- francan. "Iomete", mi respondas samlingve, kaj ni iom interparolas
- pri niaj nomoj, lo^glokoj kaj poste pri Esperanto. Vidante miajn
- malfacila^jojn esprimi min en la franca, mi diras: "L' Esp'eranto
- est plus facile.", kaj ni ridetas iomete. Envie mi rigardas, kiel flue
- la knabino malanta^u la stando interparolas kun tiu franco.
-
- Subite amaso da homoj kolekti^gas ^ce unu flanko de la kastela
- korto, kaj rigardante tien, mi komprenas kial: Komenci^gas la
- paroladoj de la politikistoj. Sur la podion pa^sas Helmut Kohl, la
- federacia kanceliero, kaj ekparolas. Li fiere resumas la ^gis-nunajn
- atinga^jojn sur la kampo de la german-franca amikeco kaj
- da^urigas:
-
- "Iun tagon vi, kiuj hodia^u staras anta^u la decidaj turnopunktoj
- de via vivo, eble estos demandataj de viaj infanoj, kiel vi demandas la
- anta^uan generacion: 'Kion vi faris por E^uropo, por la E^uropo de la
- civitanoj?'" Kaj li emfazas ^ci-lastan demandon tiom, ke mi
- preska^u forgesas la iom komplikan kuntekston kaj rigardas ^gin kiel
- provokan instigon al ago. Sed mi rimarkas, ke konkretaj instigoj por ni
- gejunuloj ^gis nun tute mankis en la parolado de Kohl. Eble ili ja
- ankora^u venos... Kaj fakte, Kohl komencas konkretigi siajn ideojn:
-
- "Sed finfine estas afero de la junularo mem - estas via afero,
- eluzi la ^sancon de la german-franca kunlaboro. Al tio apartenas
- precipe anka^u la lingvokonoj. Komuniki^gi estas multe, sed
- kompreni^gi estas pli. Pro tio mi petas vin: Lernu la lingvon de la alia.
- Hodia^u ^ciu juna homo havas la eblecon lerni en Germanio la francan
- kaj en Francio la germanan - ^cu en la lernejo, ^cu en klerigaj
- institucioj por plenkreskuloj. Eluzu tiun ^ci ^sancon. La lingvo estas la
- ^slosilo por la kompreno de la kultura identeco. ^Gi estas la ponto,
- kiu ebligas la komprenon de la pensoj, sentoj kaj agoj de aliaj
- homoj."
-
- Do, la a^uskultantoj nun sekvos la ordonon "Lernu la lingvon de
- la alia!" kaj la german-franca amikeco prosperas. Dank' al Kohl.
- ^Cio estas tiom facila... Tamen la enga^gi^go de tiuj gejunuloj pli
- pla^cas al mi ol la rekomendoj de Kohl. Mi ja mem lernis la francan
- de la 7a ^gis la 10a klaso, kaj kvankam mi ne estis malbona
- lernanto...
-
- Nun Jacques Chirac iras sur la podion. "Eble li ja havas pli por
- diri", mi pensas. Mi atente a^uskultas lin, a^u pli bone: lian
- interpretistinon, kiu post ^ciu frazo tradukas ^gin. Anka^u li parolas
- pri la graveco de la german-franca amikeco: "La intensigo de la
- kunlaboro inter Francio kaj Germanio sur la kampo de la sekureco
- ludos decidan rolon en la esti^go de vera e^uropa defenda potenco.
- Pro tio ni akceptis kun intereso la iniciaton de kanceliero Kohl
- koncerne eventualan german-francan brigadon..."
-
- Mal^goje mi konstatas, ke pli-malpli la tuta parolado de Chirac
- temas pri armea kunlaboro, kvaza^u la german-franca amikeco gravus
- nur pro tio, ke ^gi ebligas mortigi en la venonta mondmilito pli da
- rusoj. Kompare kun tiu ^ci parolado mi e^c preferas tiun de Kohl,
- ^car ^ci-lasta ja nur estis senenhava. "La ideo enga^gi^gi por 'la
- E^uropo de la civitanoj' ja estas bona.", mi pensas, kaj mi reiras al
- la Esperanto-stando. Mi informi^gas pri la ebleco lerni tiun lingvon kaj
- a^cetas lernolibron. Mi volas aparteni al ili, volas esti unu el tiuj, kiuj
- aplikas tiun interesan manieron de la internacia interkompreni^go...
-
- Kontente mi veturas hejmen kaj jam la saman vesperon mi
- entuziasme eklernas tiun lingvon.
III
-
- Unu jaron poste mi parolas Esperanton jam tute flue. Vaste
- malfermi^gis al mi nova, nekonata mondo. Mi partoprenis en
- internaciaj junularaj Esperanto-aran^goj, kaj mi aktivi^gis por tiu
- lingvo, kio ofertas al mi la agrablan senton, ke mi estas bezonata kaj
- ke mia vivo havas sencon. Mi komencis dedi^ci multe da tempo al
- Esperanto, kvankam mia studado iom suferas pro tio. "Ekzistas
- sufi^ce da matematikistoj", mi pensas, "sed tro malmulte da
- homoj, kiuj aktivas por Esperanto."
-
- Mia komenca supozo, ke oni devus nur iom diskonatigi
- Esperanton kaj la afero jam ege progresus, montri^gis mal^gusta.
- Tion mi rimarkis, kiam mi ofertis Esperanto-kurson en la katolika
- studenta komunumo. Kvankam mi sekvis la fortan rekomendon de
- sperta grupano, ke mi varbu ^cefe per mencio de la praktika valoro
- de Esperanto, venis nur kvin homoj. Du el ili jam la duan vesperon ne
- plu venis, kaj anka^u la aliaj estis iom malpli entuziasmaj ol mi
- esperis. Tamen miaj klopodoj certe ne estas vanaj, ekzemple Stefanie
- bonege progresas en la lernado. ^Si beda^urinde ne volas membri^gi
- en nia nove fondita junulara Esperanto-grupo, sed eble tio ne tiom
- gravas. Mi ^gojas, kiam ^si iun sabatan posttagmezon en novembro
- partoprenas en nia grupa kunveno.
-
- Dekduo da esperantistoj kolekti^gis ^cirka^u la lo^g^cambra
- tablo de familio Jung. Krom Bernd kaj Gisela Jung, gastama geedza
- paro, kaj ilia fileto Udo ^ceestas kelkaj aktivuloj, kelkaj "normalaj
- esperantistoj" kaj kelkaj ^ciamaj komencantoj. Mi vidas inter alie
- Anja, kiu eklernis Esperanton jam kiel infano, Stefanie, mia plej bona
- kursanino, kaj Thomas - 16-jara lernanto, kiu eklernis la lingvon en
- kurso por memlernado. Je nia ^gojo anka^u Georg ^ceestas - iama
- aktivulo, kiu post la IJK en Eringerfeld preska^u tute ^cesis okupi^gi
- pri Esperanto.
-
- Ni man^gas kukon, trinkas kafon kaj teon, kaj interparolas
- germanlingve pri Esperanto kaj ^cio ajn. Mi sentas min bone en tiu
- atmosfero. Subite Georg, kiu lastfoje ^ceestis tian grupan kunvenon
- anta^u tri jaroj, faras demandon al la ^ceestantoj: "Mi ^satus scii,
- ^cu vi kredas, ke Esperanto iam fari^gos dua lingvo por ^ciuj."
-
- Kiel la unua ekparolas Bernd: "Esperanto certe ne venkos en la
- venontaj 50 jaroj. E^c la a^ustria prezidento Jonas kaj la jugoslavia
- prezidento Tito estis esperantistoj. Kaj ^car ili ne sukcesis enkonduki
- Esperanton, ni vidas, ke tio devas okazi de malsupre. Kaj tio da^uros
- longe, se tio entute sukcesos."
-
- Poste Anja eldiras sian opinion: "Mi ne kredas, ke iam ^ciuj
- homoj parolos Esperanton. Jam ekde pli ol cent jaroj ^gi ekzistas, kaj
- kiom da homoj parolas ^gin? Kaj mi pensas, ke tio estas e^c ne
- dezirinda, ^car nia komunumo tute malaperos."
-
- Fine Georg respondas mem al sia demando: "Iam mi kredis, ke
- Esperanto estas grava afero. Sed hodia^u mi pensas, ke Esperanto ne
- venkos kaj povas esti nura hobio. Esperanto-grupo ne estas pli ol
- kegla klubo."
-
- Mi silentas. Kompate mi rigardas al Thomas: "Mi scias, ke
- anka^u vi lernis Esperanton pro idealismo. ^Car anka^u vi revas pri pli
- bela mondo. Mi esperas, ke tiuj eldiroj ne konfuzas vin. Vi lernas tiun
- lingvon kontra^u la volo de viaj gepatroj, kaj ^sajnas ke e^c multaj
- esperantistoj ne donas al vi la kura^gigon kaj apogon, kiun vi bezonas.
- Min nenio plu povas ^sanceli, ^car mi mem spertis, ke Esperanto
- ebligas al mi pli altnivelan interkompreni^gon ol la aliaj lingvoj, kiujn mi
- lernis en la lernejo. Sed vi ankora^u ne povis sperti tion... La pensoj
- de Bernd, Anja kaj Georg estas strangaj kaj e^c dan^geraj, ^car ili
- malhelpas la mondon al dezirinda progreso. Estas tute legitime kredi,
- ke freneza^jo ^cesas - la freneza^jo, ke oni en la internacia
- komunikado kutime ne uzas la plej ta^ugan komunikilon..."
-
- Formulante tiujn pensojn, mi rimarkas, ke alvenas Stefan kaj
- Susanne; kaj ni tuj komencas paroli pri aliaj temoj.
-
- Stefan kunportis sian gitaron, kaj post la kukman^gado ni
- komencas kanti Esperanto-kantojn. Mi ^satas esti kune kun aliaj
- homoj kaj kanti; eble en internacia rondo en junulara
- Esperanto-renkonti^go e^c iomete pli ol ^ci tie. Anta^u mia
- esperantisti^go mi neniam travivis tian agrablan atmosferon, ke
- gejunuloj sidas kune kaj kantas, akompanataj de gitaro...
-
- Iam en la malfrua vespero la kunveno fini^gas. Mi hejmenbiciklas
- kune kun Stefanie, kiu dum la diskuto pri la estonteco de Esperanto
- silentadis, same kiel mi. ^Si ekparolas: "Kompreneble mi trovas
- Esperanton interesa, kaj la kunveno estis agrabla. Sed la vortoj
- 'movado' kaj 'esperantistoj' igas min skeptika. Mi ne volas ali^gi
- al via junulara grupo, e^c ne en la kategorio sen kotizo. ^Cu vi
- komprenas tion?"
-
- "Jes, mi komprenas tion. Kaj mi anka^u akceptas tion." Sed
- mi tuj rimarkas, ke ^sia eldiro ege klare kontra^uas al mia
- pensmaniero. Post nia adia^uo mi pripensas, kion mi plej volonte estus
- ankora^u dirinta al ^si: "Mi tamen vidas ^cion ^ci iom alie ol vi.
- ^Sajnas, ke vi havis feli^can infana^gon kaj nun estas kontenta pri la
- mondo tia, kia ^gi estas. Vi estas helpema, vi kapablas senti
- kompaton. Sed vi ne volas ^san^gi la mondon; la temo 'lingvaj
- problemoj' ne tu^sas vin tiom funde, ke ^gi incitas vin al enga^gi^go.
- Pensoj, kiuj koncernas la tutan mondon, ne vere interesas vin..."
- Sed Stefanie ver^sajne jam estas hejme.
-
- Mi pripensas, ^cu mi eble jam ofte subpremis miajn verajn
- pensojn, silentante a^u eldirante ion alian... Kaj mi memoras la eldiron
- de Anja, kiu diris, ke ^si "ne havas tempon" por kunlabori ^ce nia
- informstando en la urbocentro, e^c sendepende de la dato. Sed mi
- scias, kion signifas tiuj vortoj "Mi ne havas tempon". Ili signifas:
- "Mi fiksas aliajn prioritatojn." ^Si havas tempon por televidi kaj
- por iri en diskotekon; ^si tiam nur ne kura^gis diri, ke la disvastigo
- de Esperanto estas malgrava afero por ^si.
-
- Kaj fine, kiam Bernd kaj mi tamen faris la informstandon, iu
- virino demandis nin: "Mi jam parolas la anglan, la francan kaj la
- hispanan. Por kio mi do bezonas Esperanton? Kion tio utilas al mi?"
- Bernd emfazis la utilon de Esperanto por konati^gi kun homoj en
- orienta e^uropo, kaj mi silentis. Nur poste mi ekhavis la ideon, ke mi
- estus povinta demandi ^sin, ^cu ^si dirus ion similan anka^u ^ce
- stando de Amnestio Internacia. ^Cu ^si respondus al la peto
- "Enga^gi^gu por la homaj rajtoj!" anka^u per la vortoj "Kion tio
- utilas al mi?", dirante, ke ^siajn homajn rajtojn oni ja respektas, oni
- ja ne torturas ^sin?
-
- Tiuj pensoj instigas min mediti pri tio, ^cu enga^gi^go por
- Esperanto vere povas esti tiel nobla afero kiel enga^gi^go por la
- homaj rajtoj.
-
- Mi memoras, ke esperantistoj, argumentante por sia lingvo, ofte
- mencias nur ^giajn avanta^gojn kompare kun la angla - nome, ke
- Esperanto estas ne^utrala kaj relative facila. Kelkaj e^c ekzakte
- kalkulis, kiom da mono povas ^spari la E^uropa Komunumo per
- enkonduko de Esperanto. Sed necesas anka^u esplori pli profunde,
- kiamaniere la enkonduko de ne^utrala, relative facile lernebla lingvo
- kiel dua lingvo por ^ciu povas utili al la homaro.
-
- Tio ja signifus iuspecan revolucion, post kiu la internaciaj
- kontaktoj multobli^gos. Esti^gos pli densa reto de personaj amikecoj
- translimaj, kaj tio utilos diversrilate: al la sekurigo de la paco, al la
- forigo de naciaj egoismoj favore al la bonfarto de la tuta homaro kaj
- al reciproka kultura pliri^cigo. Homoj en evoluintaj landoj sentos pli da
- solidareco kun tiuj en la evolulandoj. Ekestos pli forta emo al ekonomia
- kunlaboro kun evolulandoj kaj pli bonaj kondi^coj por realigi tion -
- favore al la bonfarto de la homoj en ^gis nun malri^caj landoj.
-
- Okazos vera kaj ne nur unudirekta kultura inter^san^go.
- Modernaj "okcidentaj" konvinkoj kiel la egalrajteco de viroj kaj
- virinoj a^u la forigendeco de la mortopuno pli facile penetros ekzemple
- en arabajn landojn, dum inverse en nian iom malvarman, materialisman
- okcidentan socion penetros pli da valoraj instigoj el aliaj kulturoj - je la
- bonfarto de la tuta homaro, ^car bonaj, humanaj instigoj estas pli
- volonte akceptataj ol malbonaj. Malhumanaj konvinkoj kiel ekzemple la
- neceso de torturoj apena^u havas ^sancon esti akceptataj ^ce ni.
-
- Sed la enkonduko de dua lingvo por ^ciu havus anka^u plian, iom
- malpli facile esprimeblan avanta^gon: Esti^gos la ebleco helpi al ^ciu
- kaj amiki^gi kun ^ciu. Malaperos malagrablaj, embarasaj situacioj, en
- kiuj homoj ne povas interkompreni^gi. Tio signifus plialtigon de la
- nemateriala parto de la vivnivelo.
-
- Pensante pri tio, mi ekhavas la impreson, ke e^c multaj
- esperantistoj ne sufi^ce konscias la valoron de sia agado. Iam, en la
- komenco de mia entuziasmo por Esperanto, mi pensis, ke certe
- neniam iu aktiva esperantisto memmortigus sin. Lia vivo ja havas
- sencon, ^car li laboras por la realigo de granda ideo. Poste mi a^udis
- pri memmortigoj de junaj Esperanto-aktivuloj el Berlino, Britio, Danio
- kaj Finnlando. Kaj mi devis konstati, ke mi multon pretervidis: La
- enga^gi^go por Esperanto povas signifi kroman stre^con en la vivo,
- kaj ne nur la neesperantistoj, sed anka^u multaj esperantistoj ne
- sufi^ce konscias pri la valoro de ilia agado.
-
- E^c se iu ne kredas pri estonta venko de Esperanto, li devus
- la^udi la enga^gi^gon de la esperantistoj, ^car labori por la internacia
- interkompreni^go ^ciukaze estas valore. Sed Georg faras e^c ne tion.
- Mi iom pensas pri li kaj memoras, ke li studas germanistikon.
- Kvankam oni preska^u ne plu bezonas germanistojn. Kaj li e^c ne
- scias, kion li volas fari poste. Li do certe ne volas utili al la homaro,
- sed studas, ^car tio estas relative agrabla. Ne estas mirinde, ke li ne
- plu aktivas por Esperanto. Mankas al li vera humaneco. Kaj lia
- afableco estas nur ekstera, mankas al li vera bonkoreco...
-
- Anka^u Anja estas egoisma. Kiom malgranda estas la nuna
- kontribuo de Esperanto al la bonfarto de la homaro kompare kun tiu
- en tempo, kiam ne nur kelkaj centmiloj, sed pluraj miliardoj da homoj
- vere profitos el tiu lingvo!
-
- Sed Anja tamen iel pravas. ^Guste hodia^u la pozitiva influo de
- Esperanto sur la evoluon de personeco povas esti aparte grava. Mi
- pensas pri mi mem, memoras mian unuan Esperanto-renkonti^gon, la
- IJF-on en Italio. Tie Dorota, juna polino, ridetis al mi. Mi tiam nur mire
- rigardis ^sin, ^car mi ne povis kredi, ke tiu rideto celis min. Eble iom
- poste, kiam ^si denove ridetis, mi iomete reciprokis ^gin... mi ne
- scias.
-
- Kaj en mia dua Esperanto-renkonti^go, la IJK en Zagreb, okazis
- io stranga. Mallonge post mia alveno mi revidis kaj salutis Gianna, kiun
- mi jam konis pro la IJF. ^Si montris al mi sian vangon, kaj mi estis
- tute senkonsila. Post momento de embaraso mi supra^je brakumis
- ^sin. Mallonge poste mi vidis, kiel ^si lasis sin kisi de alia
- partoprenanto dum la revido. ^Cu ^si eble planis tion anka^u kun mi?
- Mi dubis. Mi trovis min tiom malmulte aminda. ^Si ja povas ^sati min
- maksimume pro tio, ke mi parolas Esperanton - sed tion scipovas ja
- miliono da pliaj homoj en E^uropo...
-
- Iom post iom mi komprenis, ke en Esperantujo la homoj ne estas
- tiom malvarmaj kiel en FRG. La kiso dum la salutado kaj adia^uo
- simple estas bela gesto de afableco, kiu ne aparte multon signifas.
- Ver^sajne en multaj landoj la homoj ^generale pli emas tu^si, karesi
- kaj kisi unu la alian ol en FRG, kie multaj gepatroj tu^sas siajn infanojn
- nur dum batado.
-
- * * *
-
- Fine, en renkonti^go en Kiev en Ukrainio, mi renkonti^gas kun
- Joanna - polino el Wroc￡w, kiu je la unua vido estas simpatia al mi
- kaj... ^si ridetas! ^Ciun fojon, kiam ni vidas unu la alian, mi iom pli
- kura^ge reciprokas tiun rideton. Dume mi ekscias, ke ^si balda^u
- edzini^gos al polo. Tio iom seniluziigas min, sed nia simpatio restas.
- La lastan vesperon ni plene ^guas la plezuron rigardi unu la alian. Ni
- dancas kune, la^u malrapida muziko, sentante la proksimecon kaj la
- varmon de la alia... Ni ridetas unu al la alia, kaj ^sia rideto vekas en
- mi ^gojon, kiu ^gojigas anka^u ^sin ktp. - nia ^gojo fari^gas
- senlima...
-
- * * *
-
- Post la reveno de tiu renkonti^go mi rimarkas, ke io ^san^gi^gis
- en mi. Mi rigardas simpatiajn homojn ne plu time, sed ridetante.
- Ver^sajne iam, en mia frua infana^go, mia patrino kelkfoje ridetis al
- mi, kaj mi reciprokis tion. Sed poste tiu kapablo mia falis al forgeso.
- Mi transprenis la emon de mia patro rigardi aliajn homojn kun serioza
- kaj skeptika mieno... Sed nun mi reakiris mian iaman kapablon,
- dank' al Joanna.
-
- * * *
-
- Du semajnojn poste, en semajnfina kafokla^co de
- Esperanto-Junularo Frankfurt, mi trovas bonegan okazon apliki mian
- relernitan kapablon. Kiam mi alvenas en la lo^gejo de familio Seifert,
- kiu invitis al tiu aran^go, mi trovas dekon da gejunuloj kolekti^gintaj
- ^cirka^u granda tablo. Mi salutas la konatajn kaj nekonatajn
- partoprenantojn kaj rigardas ravite la viza^gon de blondhara knabino.
- "Mi estas Manfred", mi prezentas min en Esperanto. "Mi estas
- Sandra", ^si respondas, kaj mi ^gojas, ke mi povas sidi^gi sur
- se^go vid-al-vide de ^si.
-
- De tempo al tempo mi iomete ridetas al ^si, kion ^si reciprokas
- per afabla rigardo. ^Si ne montri^gas malinklina... Plurfoje dum tiu
- tago tiu ludo ripeti^gas. Mi ^satas malgrandajn Esperanto-aran^gojn,
- se partoprenas almena^u unu persono, kiun mi trovas tre simpatia.
- Oni da^ure revidas unu la alian, sidas proksime a^u vid-al-vide al la
- alia...
-
- La diman^can matenon ni kune iras en parkon por ludi tie dum
- belega printempa vetero. Survoje mi agrable surprizi^gas, kiam Sandra
- alparolas min demandante pri mia profesio. Iomete ni interparolas pri
- niaj studfakoj, niaj lo^glokoj, niaj familioj, nia lernado de Esperanto kaj
- partopreno en Esperanto-aran^goj. Feli^ce anka^u ^si ali^gis jam al la
- IJK en Kerkrade post du monatoj...
-
- Post la tagman^go ni ankora^u iomete sidas kune, kaj mi a^udas
- Sandra rakonti al alia partoprenantino, ke jam post duona horo ^si
- devos forveturi. Mi denove ridetas al ^si - kaj jen... ^si vere
- reciprokas. Kvankam ^sia rideto aspektas iel mallar^ga, mi sentas min
- sufi^ce gaja kaj feli^ca. Iom poste Sandra adia^uas nin. "^Gis revido
- en Kerkrade!", mi diras post la adia^ua kiso, sen esti malgaja, ^car
- en mi jam naski^gis plano...
-
- Feli^ce ni kompilis kaj fotokopiis liston de la partoprenantoj. Tuj
- post mia reveno mi komencas skribi leteron:
-
-
- Kara Sandra,
-
- nun, kelkajn horojn post mia reveno de la kafokla^co en
- Frankfurt, mi iom beda^uras, ke tie ni du nur tre mallonge
- interparolis. Pri tio kulpas ^cefe mi, ^car fakte ja estis vi, kiu
- komencis la solan veran interparolon inter ni. Kvankam ie profunde en
- mi ^ciam estas multege da pensoj, ideoj kaj sentoj, mi ne povas facile
- alparoli aliajn homojn kaj da^urigi la konversacion tiel, ke ^gi fari^gu
- vigla kaj interesa. Tiu problemo montri^gas precipe tiam, kiam mi ne
- estas kune kun nur unu alia persono, sed kun pli da homoj en
- grupo.
-
- Tamen dank' al Esperanto mi nun havas multajn kontaktojn; mi
- sentas min agnoskata kaj ^satata de ^ciuj. Sed unu granda deziro
- ankora^u restis neplenumita: la revo vere konati^gi kun simpatia
- knabino, ekhavi plenan, reciprokan konfidon kaj karesi unu la alian...
-
- Kaj ^ci-rilate mi nun - pardonu al mi la malfermecon! - pensas
- pri vi. Mi trovas vin, vian aspekton, vian karakteron kaj konduton ege
- rava kaj ^carma. Ver^sajne anka^u vi memoras la mallongan, tamen
- belegan kaj amba^uflankan rideton inter ni du en la lo^gejo de familio
- Seifert, mallonge anta^u via forveturo. Por mi ^gi estas la plej bela
- rememoro pri tiu kafokla^co. Kaj kvankam mi ankora^u ne multon
- scias pri vi, mi pensas, ke ni tre bone harmonias la^u niaj interesoj
- kaj pensmanieroj...
-
-
- Mi ankora^u aldonas multe da klarigoj, impresoj, opinioj,
- informoj... kaj fine, ankora^u la saman vesperon, mi biciklas al la
- ^cefa po^stoficejo por forsendi la finfine 6-pa^gan leteron. Mi plu
- sentas min feli^ca; mi ^goje atendas la venontajn tagojn. ^Cio pla^cas
- al mi. Kvankam la universitataj prelegoj estas tedaj kaj sekaj kiel
- anta^ue, mi subite trovas ilin agrablaj kaj e^c povas iomete pli bone
- koncentri^gi ol kutime. La man^ga^joj en la studenta man^gejo gustas
- pli bone ol iam ajn anta^ue.
-
- Revenante de la universitato, mi ^ciutagmeze malplenigas mian
- leterkeston kaj ^ciufoje fari^gas iom pli malgaja, ^car ne trovi^gas en
- ^gi letero de Sandra. Post unu semajno mi sentas min jam multe pli
- malfeli^ca ol kutime. La letero ja certe estis de la komenco ^gis la
- fino afabla, sed tamen eble io en ^gi malpla^cis al ^si. Ver^sajne mi
- estis tro malferma.
-
- Mi ne plu ^gojas, sed timas revidi ^sin en la IJK en Kerkrade.
- ^Si povus esti ofendita a^u e^c iomete koleri kontra^u mi. Feli^ce mi
- unue veturos al la junulara renkonti^go en Ostrava en ^Ce^hio. Eble
- mi ja tie enami^gos, kaj en Kerkrade ^cio ne plu gravos por mi...
-
- * * *
-
- Kelkajn semajnojn poste mi partoprenas en la renkonti^go en
- Ostrava. En la unua vespero mi ^gojas revidi geamikojn de anta^uaj
- renkonti^goj - precipe kelkajn sovetianojn, kiujn mi jam konas pro la
- aran^go en Kiev - kaj konati^gas kun novaj homoj. Irante de mia
- ^cambro al la herbejo, sur kiu okazu la interkonaj ludoj, mi renkontas
- knabinon, kiun mi je la unua vido trovas ege simpatia. Ni tuj ridetas
- unu al la alia.
- "Saluton... Mi estas Manfred, el FRG."
- "Mi estas Beata el Pollando", ^si respondas, kaj post
- mallonga silentado ^si rakontas: "Mi estas ankora^u komencantino...
- Mi studas en Wroclaw."
-
- Tiu urbonomo tuj memorigas min pri Joanna, kun kiu mi
- inter^san^gis jam plurajn afablajn leterojn post la renkonti^go en Kiev.
- Sed anta^u ol mi povas demandi ^sin, ^cu ^si konas Joanna, Beata
- jam da^urigas: "Joanna rakontis al mi pri vi."
- Mi miras, sed memoras, ke mi ja skribis al Joanna, ke mi venos
- al Ostrava, kie ^si beda^urinde ne povas partopreni. Kaj scivole, pli
- ^serce ol serioze, mi demandas Beata: "Kaj kion ^si rakontis pri
- mi?"
- Beata longe pripensas kaj fine respondas: "^Si diris... ke
- bone."
- Ni denove ridetas unu al la alia; poste ni interparolas iomete pri
- niaj studfakoj, niaj estontaj profesioj... Sed kun granda beda^uro mi
- vidas, kiom malfacile estas ankora^u por ^si esprimi sin en Esperanto.
- "Mi lernas Esperanton... tri monatoj.", ^si diras.
- "Post ses semajnoj mi veturos al via lando", mi rakontas
- malrapide. "^Cu anka^u vi partoprenos en la renkonti^go en
- Toru'n?"
- "Ho, jes!", ^si diras, kaj mi havas la agrablan impreson, ke
- anka^u ^si ^gojas pri tio, ke ni tie revidos unu la alian, kaj eble tie
- povos jam pli bone interkompreni^gi...
-
- Fine sur la herbejo komenci^gas la ludoj, kaj ni disi^gas.
-
- Dum la tuta semajno ni ne plu vere interparolas. Beata pasigas la
- tempon kune kun aliaj poloj, kaj mi havas sufi^ce da kontaktoj kun
- sovetianoj, hungaroj, GDR-anoj kaj ^ce^hoj. Sed ^ciam, kiam ni vidas
- nin reciproke, ni ridetas unu al la alia - kvaza^u ni amba^u scius, ke
- tio estas nia sola ebleco esprimi afablajn sentojn sen riski
- miskomprenon. Mi ^sategas ^sian belegan, vastan, varman, elkoran
- rideton, kaj anta^u^gojas revidi ^sin kaj vere interparoli kun ^si en
- Pollando. Kaj mi planas anta^ue surprizi ^sin per letero...
-
- En la anta^ulasta tago mi memoras, ke mi ankora^u ne havas
- ^sian adreson. Post la vesperman^go ni ^ciuj kolekti^gas por fari
- grupan foton, kaj tiam mi subite vidas bonan okazon... Mi iras al ^si,
- elpo^sigas skribilon kaj paperpecon, kaj demandas ^sin: "Beata, ^cu
- vi povus doni al mi vian adreson?"
- "Ho, jes!", ^si respondas gaje, kvaza^u tio estus io, kion ni
- nepre ne rajtis forgesi. ^Si ekskribas kaj fine redonas al mi la
- paperpecon. Mi donas al ^si jam preparitan slipon kun mia adreso, kaj
- ni dankas unu al la alia.
-
- "Mi tutcerte skribos al vi, Beata", mi pensas, vidante ^sian
- ^gojon pri tiu adresinter^san^go. Sed mi preferas ne malka^si tiun
- intencon al ^si. Kontente mi rigardas ^sian adreson, skribitan per
- bela, dekstren klinita, flua kaj bone legebla manskribo. "Estis bona
- ideo ali^gi al la renkonti^go en Toru'n."
-
- * * *
-
- Tri tagojn poste komenci^gas la IJK en Kerkrade. Sandra
- intertempe fari^gis iom indiferenta por mi. ^Si ja neniel estas
- komparebla kun Beata. ^Siaj avanta^goj estas, ke ^si estas germanino
- kaj lo^gas pli proksime al mi... Sed pli gravas la koro de la homoj.
- Dum du monatoj mi vane atendis respondon al mia letero; unue
- senpacience, poste mi ne plu a^udacis esperi...
-
- Mi alvenas en la kongresejo kune kun grupeto de aliaj FRG-anoj,
- kiujn mi hazarde renkontis en la stacidomo de Aachen. Kaj tuj mi
- ekvidas Sandra. ^Si rigardas min afable; ^si neniel koleras al mi! E^c
- male! "Saluton, Manfred!", ^si diras en gaja, iel entuziasma tono,
- kvaza^u ^si vere ^gojus revidi min. Ni mallonge kisas unu la alian, kaj
- fine Sandra salutas kelkajn aliajn homojn kaj iomete interparolas kun
- ili.
-
- Mi restas en la proksimeco, rigardante ^sin iomete. Fine, post
- kiam ^si finis la salutadon, Sandra rigardas al mi. Vidante, ke neniu
- nin observas, ^si subite alparolas min: "Mi ja estis tre surprizita,
- kiam mi ricevis vian leteron!"
- "Kiamaniere surprizita?", mi demandas ^sin por ekscii, ^cu
- ^si estis almena^u agrable surprizita.
- "Surprizita, ^car mi tute ne supozis, ke vi skribus al mi."
- "Kaj kiel vi pensas pri tiu letero?"
- "Mi fakte ja volis reskribi al vi. Sed mi ne havis multe da
- tempo tiam. Estas malfacile diri tion nun... sed: Mi ne bezonas
- amikon. Krome mi ja ankora^u preska^u ne konas vin."
- "Jes, mi akceptas tion..."
-
- Kaj ni disi^gas. ^Siaj vortoj ne aparte mal^gojigas min, ^car mi
- ja ne plu atendis de ^si tian reagon, kian mi origine esperis. Mi sentas
- min sen^sar^gita pro tio, ke ^sia reago estas almena^u afabla.
- Ankora^u longe mi pensas pri ^sia frazo "Mi ne bezonas amikon.":
- Mi ne postulas, ke vi neglektu viajn proprajn bezonojn kaj dezirojn. Sed
- espereble vi pensas anka^u pri tiuj de aliaj homoj. Ne gravas nur, ^cu
- vi bezonas amikon, sed anka^u, ^cu iu bezonas vin...
-
- Tamen tiuj pensoj ne vere pla^cas al mi.
-
- * * *
-
- Post mia reveno de la IJK en Kerkrade mi tuj komencas skribi
- leteron al Beata. Mi memoras, ke estas relative malfacile skribi
- leteron al persono, kun kiu oni ankora^u ne multe interparolis kaj ne
- havas multajn komunajn traviva^jojn. Mi povas rakonti al Beata iom pri
- mi; mi povas sciigi al ^si miajn impresojn pri la IJK en Kerkrade. Ne
- estas konsilinde jam nun klare diri al ^si, ke mi ege ^satus enami^gi
- al ^si. Tiom ^carma knabino ja eble - a^u e^c ver^sajne - jam havas
- amikon en Pollando, a^u povus facile ekhavi tian amikon. ^Si ver^sajne
- anka^u ne ^satas efemerajn amrilatojn por la da^uro de unu
- renkonti^go, sed preferas longda^uran, profundan amikecon. Tie
- malhelpas la distanco inter FRG kaj Pollando, dum ^si certe estus tro
- modesta por preferi amaton el ri^ca lando...
-
- Mi do nur iomete alludu, ke mi trovas ^sin simpatia kaj ke mi ne
- havas amikinon...
-
-
- Kara Beata,
-
- post mia reveno de la IJK en Kerkrade mi nun trovis la necesan
- tempon por realigi mian deziron skribi leteron al vi - deziron, kiun mi
- kompreneble jam havis, kiam mi en Ostrava petis vin pri via adreso.
-
- Tie en Ostrava ni ja beda^urinde ne multe interparolis. Unu el la
- ka^uzoj eble estis, ke vi tiam ankora^u ne tute flue parolis
- Esperanton; sed ekzistas anka^u alia, ver^sajne pli grava kialo: Kiel vi
- certe rimarkis, mi estas tre trankvila homo. Tiu problemo koncernas
- min jam ekde mia infana^go kaj ankora^u hodia^u kelkfoje malhelpas al
- mi vere konati^gi kun homoj, kiujn mi trovas simpatiaj...
-
- Tamen, entute mi estas relative kontenta pri la renkonti^go en
- Ostrava. Mi ja havis sufi^ce da longaj interparoloj kun aliaj (plejparte
- parolemaj) partoprenantoj kaj do ne ofte sentis min sola. Kaj via
- belega, varma rideto apartenas al miaj plej belaj rememoroj pri tiu
- aran^go.
-
- La posta IJK iomete malpli pla^cis al mi...
-
-
- Mi skribas ankora^u iom pri la kongreso kaj pri mi, ^gis fine mi
- enpo^stigas la leteron. Restas kvar semajnoj ^gis nia revido, kaj letero
- de FRG al Pollando a^u inverse kutime bezonas du semajnojn.
- Ver^sajne mi do ne povos ricevi respondon de ^si jam anta^u nia
- revido...
-
- Semajnon poste mi trovas en mia leterkesto po^stkarton kun
- "koraj salutoj el Wroc￡w". ^Si do tuj post sia reveno pensis pri
- mi! Kaj fine, post du pliaj semajnoj, mi trovas leteron. ^Cu ^si vere
- jam respondis? Mi malfermas ^gin scivole kaj eklegas:
-
-
- Kara Manfred,
-
- mi ricevis hodia^u vian leteron. ^Gi estas por mi ege plezura
- surprizo, ^car mi skribis al vi nur po^stkarton kaj ricevas de vi longan
- kaj tre agrablan leteron.
-
- Anka^u la^u mia opinio restado en Ostrava estis tre agrabla, sed
- por mi granda malhelpo estis manko de lingvokono. Do, nun mi lernas
- iomete... iomete, ^car nun mi pasigas tempon hejme kaj mi havas
- malmulte da tempo. Miaj gepatroj havas grandan ^gardenon.
-
- Vi skribas, ke vi estas tre trankvila homo kaj ke tio estas por vi
- problemo. Sed mi pensas, ke problemoj ofte ne ekzistas. Mi ekzemple
- ^satas trankvilajn homojn (kaj ne nur mi). Vi estas iomete nekura^ga
- homo, sed ^sajnas al mi, ke vi estas interesa kaj tre simpatia. Vi
- povas facile konati^gi kun aliaj nekura^gaj, sed interesaj homoj. Do vi
- vidas, ke nekura^go ne ^ciam estas malavanta^go! Ne estu malgaja.
- La mondo estas plena de ^gojo, ni nur ne rimarkas ^gin.
-
- ^Cu mi iomete konsolis vin?
-
- Ho, estas jam tre malfrue! Mi devas fini mian leteron. Mi timas,
- ke beda^urinde mi ne skribas sen erraroj. Tamen mi kalkulas je via
- kompreno. Ankora^ufoje mi dankas al vi kaj
-
- ^gis la revido
- Beata
-
-
- Mirigite mi relegas la plej interesajn frazojn. "Mi ekzemple
- ^satas trankvilajn homojn." Neniam mi a^udis ion tian en Germanio.
- Male, ^ci tie ^ciuj diris, ke mi devas ^san^gi min. E^c mia patrino,
- kiu de la unua ^gis la deka klaso ^ciam iris al la konsultaj horoj por
- gepatroj kaj ^ciam devis a^udi la samon. ^Cu en la elementa lernejo,
- ^cu en la gimnazio - la instruistoj ^ciam diris, ke mi estas bona
- lernanto, sed tro trankvila. Mi devas plivigli^gi. Kaj la samklasanoj, kiuj
- ^ciam sentigis al mi, ke ili ^satas nur parolemajn, spritajn homojn, kiuj
- plibonigas la etoson...
-
- Mi spertis, kiom doloriga - ^car vana - povas esti la provo
- ^san^gi sian karakteron. Kaj nun tiu polino skribas simple, ke ^si
- ^satas trankvilajn homojn! ^Si ^satas min tia, kia mi estas! Kaj kiom
- bela estas la frazo "La mondo estas plena de ^gojo, ni nur ne
- rimarkas ^gin!" ^Gis nun mi ^ciam vidis la negativajn flankojn de
- ^cio - do ne estas mirinde, ke mi ne sentis min feli^ca!
-
- Kaj kun plej granda intereso mi relegas la frazon "Vi estas
- iomete nekura^ga homo, sed ^sajnas al mi, ke vi estas interesa kaj
- tre simpatia." Tio estas belega komplimento. ^Cu mi e^c povas
- konkludi el tio, ke ^si povus imagi enami^gi al mi, se mi havus la
- kura^gon por fari la necesajn pa^sojn? Mi ne scias... Sed neniam
- tiom ^gojigis min letero. ^Si vortigas siajn pensojn trafe kaj elegante;
- ^si skribas per pli bona stilo ol multaj poloj, kiuj parolas Esperanton
- jam ekde kvin a^u dek jaroj! La timo esti farinta "errarojn"
- kredigas al mi, ke ^si vere verkis la leteron tute sola.
-
- Kaj kiom rapide ^si respondis! Beda^urinde tamen ne restas
- sufi^ce da tempo por reskribi. Jam post unu semajno ni revidos unu la
- alian. Neniam mi tiom anta^u^gojis pri Esperanto-renkonti^go!
-
IV
-
- Post preska^u sendorma nokto en ku^svagono mi vendrede
- matene alvenas en la stacidomo "Berlin Zoo", kie mi devas
- ^san^gi en trajnon al Pollando. Mi pensis, ke por tiu trajno ne necesas
- rezervi sidlokon. Estas ja trajno sen rezervodevo, kaj ver^sajne fine
- de a^ugusto ne multaj homoj veturas al Pollando...
-
- Sed, vidante la homamason, kiu staras kune kun mi ^ce la kajo
- atendante la enveturon de la trajno al Varsovio, mi ekhavas malbonan
- anta^usenton. ^Car mi staras ^ce oportuna loko, mi rapide povas
- entrajni^gi - kaj trovas iom da spaco en la koridoro. Sed tiu spaco
- da^ure malplii^gas... Jam staras kvindeko da poloj kune kun mi en la
- koridoro. Mi vidas, ke multaj el ili kunportas kvin a^u e^c pli da
- grandaj kofroj a^u kartonskatolegoj el la okcidento.
-
- Mallonge post la forveturo ni atingas la orientberlinan stacidomon
- "Berlin Friedrichstra￥", kie okazas la kontrolo de la pasportoj.
- "Tie ni ne povas trairi", diras GDR-a doganisto al sia kolego. Tiu
- eniras kaj krias al mi kaj la poloj starantaj apud mi en la koridoro:
- "Eksteren! ^Cio eksteren! Kun paszport eksteren!
- Bagaz restas ene!"
-
- Ekstere ^ce la kontrolo alia doganisto mirigite rigardas min,
- ekvidante mian FRG-an pasporton: "^Cu vi anka^u staras en la
- koridoro?" - "Jes." - "Sed tiam mi ja estus el^jetinta la
- polojn. Vi ja certe havas lokbileton!" Tio anka^u ne tute pla^cas al
- mi, sed feli^ce li ne estas tiom malafabla.
-
- Mi reiras en la koridoron. Iam tiuj kontroloj malaperos. Ver^sajne
- mi ankora^u travivos tempon, kiam ^cio estos tiel, kiel dum hodia^ua
- trajna veturo de FRG al Francio a^u Italio: Kutime ^ciu trovas sidlokon,
- oni ne plu bezonas vizon kaj ofte e^c ne devas montri la pasporton.
- Kaj eble mi tiam povos interparoli en Esperanto kun miaj fremdaj polaj
- kunvoja^gantoj...
-
- Ankora^u ses horojn ^gis la alveno en Pozna'n, kie mi denove
- devos ^san^gi la trajnon. Apud mi multaj poloj fumas cigaredojn;
- malgra^u la malfermitaj fenestroj la fumo estas preska^u ne eltenebla.
- Nur de tempo al tempo iu sukcesas premi sin tra la koridoro - por
- konstati alvenante ^ce la necesejo, ke ^gi ne estas uzebla, ^car oni
- vole-nevole misuzas ^gin kiel paka^jejon.
-
- Sed la malafableco, la densa starado, la fumo kaj la
- interpu^si^go ne tiom gravas por mi. Mi pensas pri la bela, varma
- rideto de Beata, pri ^sia ege afabla, e^c genia letero, kaj mi revas pri
- la revido kun ^si. Mi estas juna, sana. Mi kapablas senti feli^con,
- teneron, amon. Nenio estas pli bela ol esti juna kaj paroli
- Esperanton.
-
- * * *
-
- Vespere je la oka mi alvenas en la "Hotel Studencki", kie nia
- renkonti^go okazas. Tuj mi revidas Joanna kaj kelkajn aliajn geamikojn.
- Mi ekscias, ke nia domo estas studenthejmo, kiun oni uzas en la
- someraj ferioj kiel studentan hotelon. Kaj mi konati^gas kun kelkaj
- poloj: "Mi estas Roman." - "Mi estas Andrzej.", sin prezentas
- du poloj al mi, kaj post mallonga interparolo ili proponas: "Vi povas
- tranokti en nia ^cambro - ^cu bone?" - "Jes, konsentite." -
- "Simple diru ^ce la akceptejo, ke vi volas tranokti en ^cambro
- 105."
-
- Mi anoncas min en la akceptejo kaj poste demetas miajn a^jojn
- en mia ^cambro. En la koridoro mi renkontas Ewelina kaj Renata, kiujn
- mi jam konas pro la renkonti^go en Ostrava. Ni salutas, kisetas unu
- la alian, kaj ridetas. "Venu al nia ^cambro!", diras Ewelina. En la
- ^cambro mi revidas Dawid, Izabela kaj Marek, kun kiuj mi anka^u jam
- konati^gis en anta^uaj renkonti^goj. "Sidu kun ni!", diras Ewelina,
- kaj ni tuj interparolas pri mia voja^go, pri anta^uaj renkonti^gioj, pri la
- venonta IS kaj ^cio ajn, ^ce glaso da teo. Mi sentas min bone inter
- ili.
-
- Subite la pordo malfermi^gas kaj eniras... Beata! Mi
- suprenrigardas al ^si, ekstaras. Ni ridetas, salutas kaj mallonge kisas
- unu la alian. Mi sentas min e^c multe pli gaja ol anta^ue, feli^ca
- e^c.
-
- "^Cu vi ricevis mian leteron?", demandas Beata.
- "Jes, kaj mi ege ^gojis pri ^gi!"
- "^Cu anka^u vi ^satus iri nun al la diskoteko?"
- "Jes, volonte!", mi respondas, kaj ege ^gojas pri tio,
- esperante okazon esti sola kun ^si. Fakte mi ja ne tiom ^satas
- diskotekojn... Mi ^gisas al la aliaj kaj iras kune kun ^si el la ^cambro
- kaj el la domo. Jam krepuski^gis. Sur la universitata tereno, tra kiu ni
- iras, blovetas friska vento.
- "Via letero ege pla^cis al mi.", mi diras al ^si. "Vi havas
- tre ^carman optimismon!"
- Post momento Beata demandas min: "^Cu mi faris multajn
- erarojn en ^gi?"
- "Ne, tute ne! Nur la vorton 'erraroj' vi skribis per duobla
- 'r'. Krome ^cio estis ^gusta, e^c ^ciuj akuzativoj. Kaj mi rimarkis,
- ke vi skribis per bonega stilo. Via letero ne aspektis kiel letero de
- komencantino, sed de verkistino. Vi certe skribas anka^u en la pola
- per bonega stilo!"
- Kaj mi rimarkas, ke Beata iom ^gojas pri tiu komplimento.
-
- "Jen la diskoteko!", diras Beata fine, kaj klarigas al mi:
- "^Gi nomi^gas 'Czerwony Pajak'. Tio signifas 'ru^ga
- araneo'".
- Ni eniras. Ene mi rimarkas, ke ^cio estas iomete alispeca ol en
- la diskotekoj de okcidentaj Esperanto-renkonti^goj. La muziko estas
- malrapida, kaj la gejunuloj ne dancas solaj, sed duope. Tio ^gojigas min
- des pli, ^car mi ne devas pripensi, ^cu mi a^udacu peti iun knabinon
- al dancado kaj kiun... Apud mi staras Beata, kiu respondas al mia
- demando "^Cu ni dancu?" tuj per "Jes, volonte!"
-
- Mi prenas ^siajn manojn, ^guas ^sian proksimecon kaj ^ciam
- ^gojas, kiam ^si suprenrigardas al mi por iomete rideti a^u ion diri.
- "Mi ^satas danci.", ^si rakontas.
- "Mi anka^u. Beda^urinde mi ne scias bone danci."
- "Mi anka^u ne."
- De tempo al tempo unu el ni denove alparolas la alian, kaj ni
- iomete interparolas pri niaj familioj, nia studado, niaj lingvokonoj, la
- vivo en FRG kaj Pollando, pri la landoj, en kiuj ni jam estis...
-
- "Printempe mi estis en GDR", rakontas Beata, dum ni
- ankora^u dancas kune. "Tie mi ekhavis la impreson, ke la germanoj
- preferas danci solaj. Sed mi preferas danci duope."
- "Mi anka^u preferas danci duope", mi diras. Kaj ni ridetas
- unu al la alia.
-
- Mi rimarkas, ke Beata - kvankam ^si lernas Esperanton nur
- ekde malpli ol duona jaro - intertempe parolas ^gin jam tre bone kaj
- preska^u senerare.
- "Vi bonege progresis en la lernado de Esperanto."
- "Ne, nur iomete."
- "Vi parolas tre konscie, pripense. Vi preska^u ne faras
- erarojn."
-
- Post iom da tempo Beata diras: "Mi estas laca. ^Cu ni
- sidi^gu?"
- Komune ni iras al tablo, ^cirka^u kiu trovi^gas kelkaj brakse^goj.
- Ni sidi^gas, kaj mi interkonati^gas kun la polo kaj du polinoj, kiuj jam
- sidis ^cirka^u tiu tablo.
- "^Cu vi deziras trinki ion?", demandas min Beata.
- "Jes, ekzemple glason da limonado."
- Beata iras al la bufedo kaj revenas kun du glasoj da oran^ga
- limonado. Nur post iom da persvado ("Por mi tio estas preska^u
- nenio.") ^si akceptas, ke mi pagas almena^u mian glason. Ni iom
- ripozas, kaj de tempo al tempo ^si a^u mi iomete interparolas kun la
- poloj ^cirka^u nia tablo. Sed plej pla^cas al mi la interparoloj kun ^si.
- ^Si montras sur la muron, kie estas pentrita grandega araneo en sia
- reto. "Tie vi vidas, kial oni nomas tiun ^ci diskotekon 'ru^ga
- araneo'."
- Fine, post duona horo da sidado, ni rigardas unu al la alia, kaj mi
- demandas: "^Cu ni plu dancu?" - "Jes, volonte!"
-
- Denove mi ^guas preni ^siajn manojn - same kiel la miaj
- iometete eluzitaj pro laboro - kaj ^gojas senti ^siajn proksimecon kaj
- varmon, movi^gante kune kun ^si la^u malrapida muziko. Mi rimarkas,
- ke kelkaj poloj ^cirka^u ni ne normale tenas sian partnerinon, sed
- metis siajn brakojn trans ^siajn ^sultrojn, por senti pli senperan
- proksimecon, pli da varmo... Post iom da pripensado mi kura^gas fari
- la samon ^ce Beata kaj rimarkas, ke ^si volonte konsentas. Mi ^guas
- tiun brakumadon... Beda^urinde dum tia dancado ne plu eblas
- interparoli. Mi do ne povas diri al ^si, kiom ^sia proksimeco signifas
- por mi, se mi entute kura^gus fari tion. Nur en la pa^uzetoj inter la
- kantoj tio eblus, sed ^si ja certe mem rimarkis mian feli^cecon...
-
- "Mi nun volas enliti^gi.", diras Beata, kaj mi respondas per
- "Mi anka^u.". Rigardante sur mian horlo^gon, mi rimarkas, ke
- estas jam post la unua. Anta^u ol iri al la elirejo, ^si iras al kelkaj
- poloj por adia^ui ilin. Mi rimarkas, ke anka^u ili ^satas foriri, kaj
- fakte: Fine ni eliras en grupeto de ses personoj. ^Ce mia brusto,
- ventro kaj pelvo postrestas la agrabla sento de ^sia korpo, kvaza^u ni
- ankora^u dancus. Sed mi iomete beda^uras, ke mi nun ne estas sola
- kun ^si; ^si interparolas e^c ne kun mi, sed kun la aliaj, pollingve.
- Sed kiam ni, atinginte nian studentan domon, adia^uas ne nur per la
- vortoj "Bonan nokton!", sed anka^u per bela amba^uflanka rideto,
- mi denove estas ege feli^ca.
-
- Mi enliti^gas. Mi estas maltrankvila, ebria de agrablaj sentoj.
- Torento da pensoj kaj fantazioj trakuras mian cerbon kaj malebligas al
- mi ekdormi. Mi amas Beata, mi amegas ^sin. Sed mi ne diris tion al
- ^si. ^Car mi ^ciukaze estis feli^ca. Nur nun, kiam mi ku^sas ^ci tie
- sola, mi timas, ke nia rilato estas nur efemera. Eble post mia reveno
- al FRG ^cio estos kiel anta^ue. De tempo al tempo ^si ankora^u
- skribos al mi - unue ofte, poste pli kaj pli malofte. ^Si enami^gos al
- polo, edzini^gos... Kaj mi restos sola, a^u trovos nur virinon, kiu ne
- estos komparebla kun ^si. Mi do devas diri al ^si, ke mi amas ^sin,
- ke mi deziregas seriozan amrilaton kun ^si, kvankam tio povas ^sajni
- freneza, pro la distanco. La fantazioj pri enami^go konkreti^gas...
-
- * * *
-
- La venontan matenon mi hazarde renkontas Beata jam survoje al
- la man^gejo. Mia koro bategas rapide.
- "^Cu vi bone dormis?", demandas min Beata.
- "Jes, bonege. Kaj vi?"
- "Anka^u tre bone."
- "Ni ja jam hiera^u multe interparolis", mi diras nervoze,
- "sed mi ^satus ankora^u pli konati^gi kun vi."
- Kun granda ^gojo mi rimarkas, ke Beata respondas al tiu ^ci
- propono per rideto, kiu estas e^c pli varma kaj intima ol kutime.
- "Mi volas konati^gi kun vi, ^car mi trovas vin ege
- simpatia."
- "Mi anka^u trovas vin ege simpatia", ^si diras, kaj ni denove
- ridetas.
- Fine ni atingas la man^gejon, kie ni unue prenas niajn
- man^ga^jojn kaj poste ser^cas lokon.
- "^Cu ni iru al iom pli fora loko?", mi demandas ^sin.
- "Jes, bone!"
-
- Ni sidi^gas, vid-al-vide. Anta^u ol ekman^gi, ni longe ridetas unu
- al la alia. "Estas vera plezuro rigardi vin", mi diras.
- La matenman^go gustas bonege al mi, kvankam la bulkoj estas
- sufi^ce sekaj.
- "^Cu vi poste volas iri al la konversacia kurso a^u al la prelego
- pri la Esperanto-kulturo?", mi demandas Beata.
- "Mi volis iri al la konversacia kurso."
- Mi ^gojas pri la vorto "volis" kaj mem diras mian frazon en
- la preterito: "Kaj mi planis iri al la prelego pri la
- Esperanto-kulturo."
- Ni silentas iomete, ^gis mi aldonas: "Sed mi ne volas disi^gi
- nun de vi."
- "Mi anka^u ne volas disi^gi nun de vi. Ni povas iri kune al la
- prelego pri la Esperanto-kulturo.", ^si proponas.
- "Jes. Sed ni povus iri anka^u al mia ^cambro por plu
- interparoli. Mi pensas, ke Roman kaj Andrzej nun iras al la
- konversacia kurso. Ni do estos solaj..."
- "Bone", diras Beata. "^Cu vi estas jam preta?"
- "Jes", mi respondas. Ni levi^gas, redonas niajn man^gilarojn
- kaj kune eliras el la man^gejo. La matena suno brilas, sed ankora^u
- ne vere varmigis la teron. Grupeto da neesperantistoj preterpasas nin,
- ne sciante pri la ^germinta feli^co, kiu ligas nin du. "^Cu mi
- rajtas?", mi demandas Beata, kaj prenas ^sian manon, dum ni iras
- unu apud la alia. Ridetante ^si suprenrigardas al mi.
-
- Ni alvenas en mia ^cambro kaj konstatas, ke ^gi vere estas
- malplena. Beata eksidas sur mia lito, dum mi alportas se^gon por
- sidi^gi anta^u ^si, vid-al-vide.
- "La programo komenci^gis jam anta^u kvarona horo", mi
- diras, "neniu nin ^genos ^gis tagmezo."
- "Bone!", diras Beata. ^Siaj grandaj brunaj okuloj
- ekspektoplene rigardas min.
- "Beata... mi amas vin!", mi diras, kaj prenas ^siajn molajn
- manojn, kiujn mi palpas, karesas kaj frotas per la miaj.
- "Mi anka^u amas vin... Estas nur unu problemo: la
- distanco."
- "Anka^u mi pensis pri tio, kompreneble. Sed mi pensas, ke ni
- povus klopodi plejeble ofte renkonti^gi en Esperanto-aran^goj. Mi
- volonte invitus vin al mia urbo, a^u povus viziti vin en Wroc￡w a^u
- ^ce viaj gepatroj en Legnica."
- "Jes, anka^u mi volonte invitus vin. Mi kaj mia familio tre
- ^satas gastigi. Sed mi pensas, ke amo trans tia distanco ne povas
- da^uri longe."
- "Eble vi pravas. Sed nenio estas malebla. Ni povus pasigi
- komunan kaj certe feli^can estontecon en FRG."
- "Estas tre grava problemo. En FRG homoj ne amas polojn."
- "Problemoj ofte ne ekzistas. Mi ekzemple ^satas polojn. Kaj ne
- nur mi..."
- Ni ridas. Sed fakte tiuj frazoj ne vere pla^cas al mi.
- "La homo ne vivas sola, sed en la konkreta socio. Tial mi
- havas multe da timoj."
- "Ne estu malgaja. La mondo estas plena de ^gojo. Ni nur ne
- rimarkas ^gin."
- Denove ni ridas, sed ^ci-foje e^c pli melankolie. Mi rimarkas, ke
- mi prefere prenu ^siajn problemojn serioze.
- "Vivi en FRG estus sendignige por mi. Anta^u unu jaro mi estis
- en Okcidenta Berlino. Tie mi rimarkis, ke germanoj ne ^satas polojn.
- Pro la elmigrado, sed anka^u ^car ili pensas, ke ni estas
- maldiligentaj."
- "Jes, mi komprenas vin. Vi ne tute malpravas. Anka^u mi jam
- a^udis multajn anta^uju^gojn de germanoj kontra^u poloj. Ke ili estas
- mallaboremaj, egoismaj, mensogemaj a^u e^c iel insidemaj... Mi ne
- scias precize, mi mem ja ne havas tiujn anta^uju^gojn. Multaj homoj
- pensas, ke Pollando estas malri^ca ne nur pro la politika sistemo. Kaj
- maljunaj germanoj ofte provas pravigi siajn anta^uju^gojn per siaj
- spertoj kun polaj militkaptitoj."
-
- "^Cu vi do konsentas kun mi?", demandas Beata.
- "Parte jes. Mi konsentas pri tio, ke multaj germanoj ne ^satas
- polojn. Ili havas anta^uju^gojn; ili kritikas kelkajn ecojn de la poloj.
- Sed, kion ajn ili kritikas ^ce la poloj - neniun el tiuj ecoj vi havas!
- Ver^sajne multaj germanoj e^c ne rimarkus, ke vi estas polino. Vi ja
- kontentige parolas la germanan, kaj eble e^c iam perfekte. Vi povus
- nomi vin Beate, Beate Brinkmann."
-
- Beata ridetas. Mi ankora^u frotas ^siajn harojn kaj nun
- komencas karesi ^siajn hararon kaj ^sultron.
- Mi da^urigas: "Ekzistas anka^u multaj germanoj, kiuj ^satas
- polojn. Mi ekzemple ^satas ilian afablecon, ilian bonkorecon, iliajn
- gastamon kaj kontaktemon. Ofte mi a^udis de poloj, ekzemple anka^u
- hiera^u ^ci tie, frazojn kiel 'Venu al nia ^cambro!' a^u 'Sidu kun
- ni!'. Poloj ^satas kanti, ridetas ofte, transdonas malgrandajn
- donacetojn... ^Ce ni en okcidento tio estas alia. La homoj estas pli
- fermitaj. ^Car mi ne ^sajnas esti parolema, ili preferas lasi min en
- trankvilo. Precipe dum miaj lernejaj jaroj tio ka^uzis multe da sufero al
- mi - la senton esti mal^satata kaj ignorata...
-
- Beda^urinde multaj homoj ne konas tiujn pozitivajn ecojn de la
- poloj. Plej ofte, ^car ili tute ne havas personajn kontaktojn kun poloj;
- ili ja kutime e^c ne povas interkompreni^gi kun ili. A^u ili estas tiom
- malvarmkoraj, ke ili ne kapablas rimarki kaj ^gui tiujn ecojn.
-
- Sed alia pozitiva eco de la poloj estas pli konata: iliaj religiemo
- kaj fido je Dio. Ver^sajne anka^u vi estas religiema, ^cu ne?"
-
- "Jes. Mi iras ^ciudiman^ce en la pre^gejon."
-
- "Mi pensas, ke vi havas ^ciujn pozitivajn ecojn de la poloj kaj
- neniun el la negativaj. Se vi venos al FRG, vi povas mem kontribui al
- tio, ke la bildo de germanoj pri poloj pliboni^gos. Ekzemple anka^u miaj
- gepatroj ne tiom ^satas polojn. Mia avo e^c ^ciam ripro^cis al ili, ke
- el Silezio, la iama 'Grenejo de Germanio', ili faris 'malri^culejon'.
- Sed mi tute certas, ke miaj gepatroj post konati^go kun vi havos ege
- pozitivan bildon pri vi, same kiel mi trovis vin je la unua vido ege
- simpatia, tiam en la renkonti^go en Ostrava. Pla^cos al ili via
- afableco, la varmo kaj la viv^gojo, kiuj radias el vi. Kaj anka^u vian
- religiemon ili ^satos."
-
- "^Cu vi anka^u estas religiema homo?", demandas min
- Beata.
- "Jes. Mi havis tre religian edukadon. ^Cu mi rakontu al vi
- interesan traviva^jon el mia infana^go?"
-
- "Jes, bone."
-
- "Kiam mi havis kvin jarojn kaj duonon, mi iris kune kun mia
- patrino kaj miaj gefratoj tra la urbo. Estis anta^u Kristnasko, kaj ni
- kune rigardis la montrofenestrojn de ludilvendejo. Tie mi vidis ege
- belan plu^sbesteton: blankan urson. Mallonge anta^ue mia granda frato
- montris al mi en iu libro bildon pri tia besto. Li rakontis, ke tiuj
- blankaj ursoj vivas ^ce la norda poluso, kie estas ^ciam ege
- malvarme. Ilia dika, varma felo protektas ilin kontra^u la malvarmo.
- Kaj nun tie estis tia urso - ne iu bruna kun nur du gamboj, kian havas
- ^ciuj infanoj, sed bela blanka urso kun kvar gamboj, kiu aspektas
- precize kiel tiu en la bildlibro!
- "Panjo, tiun mi volas havi!", mi diris, kvankam mi ne kredis,
- ke tiu deziro reali^gos. Kutime Krist-Infano ja mem elektas la
- donacojn.
- "^Cu la blankan ursidon?"
- "Jes, panjo, tiun mi volas havi."
- "Eble Krist-Infano ja alportos ^gin. Se vi estas ^ciam obeema,
- ^gi eble plenumos vian deziron."
-
- Mallonge poste estis la tago anta^u Kristnasko. "Je la 18a horo
- venos Krist-Infano", diris panjo. "Vi povas iri kun pa^cjo en la
- urbon; mi devas resti hejme." Ni, la kvar knabetoj, do iris kun
- pa^cjo en la urbon. ^Cie ku^sis blanka ne^go. Estis malvarme. Sed ni
- estis bonhumoraj. Kion ni ricevos? Senpacience ni atendis la
- momenton, kiam panjo vokos, ke Krist-Infano venis...
-
- Ni revenis hejmen kaj renkontis panjon. "Mi iras rigardi, ^cu
- Krist-Infano jam venis. Vi restu en la kuirejo!" Post mallonga tempo
- panjo revenis kaj vokis gaje: "Krist-Infano venis!" Tuj kvar knabetoj
- kuris en la lo^g^cambron kaj ser^cis sian donacon. "Tio estas via,
- Manfred!", diris panjo kaj donis al mi paka^jeton, en kiu mi sentis
- ion molan. Etaj manoj forigis la donacpaperon, kaj grandaj infanaj
- okuloj miregis kaj radiis pro ^gojo: La blanka ursido! Mia blanka
- ursido! Ne iu blanka ursido, sed ekzakte tiu el la montrofenestro! Mi
- precize memoras, ke estas ekzakte la sama! Mia blanka ursido!
-
- Sur la kristarbo brilis la kandeloj; sur niaj kristnaskaj teleroj
- ku^sis keksoj, nuksoj, mandarinoj, bombonoj kaj ^cokoladaj figuroj. Ni
- sidis kune, kantis la kristnaskan kanton: Feli^cega vi,
- ^carmoplena vi, / Kristofest', beno por homar'! / Mondo perdi^gis,
- Kristo naski^gis, / ^goju, ^goju ho kristanar'!
-
- Mi karesis la felon de mia ursido, sentis dankon al Krist-Infano,
- la kara Krist-Infano. Sed ne estis la ursido mem, pro kio pleni^gis
- mia koro per ^gojo kaj miro. Pli gravis la konstato, ke grandega
- deziro plenumi^gis. Se oni nur sufi^ce forte deziras ion, Krist-Infano
- a^uskultas kaj plenumas la peton. Mi sentis min bone en tiu ^ci
- mondo, feli^ca, amata de la granda mistero, kiu nin ^cirka^uas...
-
- E^c ne unu jaron poste panjo sciigis al mi ion kruelan:
- "Manfred, vi nun jam estas lernejano. Vi nun devas ekscii unu
- aferon: ^Gis nun vi kredis, ke Krist-Infano alportas la kristnaskajn
- donacojn. Sed tio ne estas ^gusta. Tion faras ni, viaj gepatroj."
- "Mi ne kredas!", mi vokis.
- "Sed tio estas vera. Kaj la Paska Leporo anka^u ne ekzistas.
- La ovojn kaj la nestojn ni ka^sas mem. Kaj anka^u Sankta Nikolao ne
- alportas la telerojn kun la dol^ca^joj. Anka^u tion faras ni."
- "Mi ne kredas, panjo!"
- "Sed tio estas vera. Ne estu malgaja, vi ja plu ricevas la
- donacojn. Mi nur petas vin, ke vi ne pludiras tion al Martin kaj Dirk;
- estas ja tiom bele, se infanoj kredas je tio."
-
- Mi tamen estis malgaja. Ne gravis por mi, ^cu mi plu ricevos la
- donacojn. Mian tutan mondobildon ^si detruis! ^Cio estis mensogo,
- trompo!
-
- Vespere panjo venis kiel ^ciam al nia ^cambro kaj la^utlegis
- pre^gon el verda libreto. "Panjo", mi demandis, "^cu la kara Dio
- ekzistas?"
- "Jes, la kara Dio ekzistas. Ni nur ne povas vidi lin. Sed li vidas
- ^cion."
-
- Mi ne vere kredis al panjo. Mi havis pruvojn, ke ekzistas
- Krist-Infano, la Paska Leporo kaj Sankta Nikolao. Sed ili ne ekzistas,
- almena^u ili ne venas al ni. Sed Dio ekzistas, kvankam mi ne havas
- pruvojn pri lia ekzisto?! Panjo ne estas honesta. Oni ne povas konfidi
- al ^si, kaj anka^u ne al la aliaj plenkreskuloj. Mi devas mem eltrovi,
- kio estas vero kaj kio estas mensogo...
-
- Mi plu iris al la pre^gejo ^ciudiman^ce, ^car mi devis; sed mi ne
- povis vere kredi je Dio. Sur la pre^gejaj benkoj mi enuis kaj utiligis la
- tempon por pripensi. Hejme, en la lito, mi da^urigis la pensadon. ^Cu
- povas esti, ke la plenkreskuloj scias la sencon de la vivo? Ver^sajne ili
- nur ne malka^sas tion al mi. A^u eble nur iu alta esta^jo scias tiun
- sencon. Povas esti, ke ^ciuj aliaj esta^joj estas nur inspirita materio,
- kiun gvidas tiu alta esta^jo. A^u ^cu ili konscias pri la rolo, kiun ili
- ludas? Eble la tuta mondo ekzistas nur por mi, kiu devas akiri
- spertojn por la vivo en alia, estonta mondo...
-
- Multe mi pensis pri tiaj demandoj. Tempoj, en kiuj mi pridubis
- ^cion, alternis kun tempoj, en kiuj mi sentis min kristano. Kelkfoje mi
- kapablis esti devota, vere pia, kiel panjo. Poste, dum mia puberi^go, la
- duboj pliforti^gis. Mi interesi^gis pri ^cio, kio temis pri la senco de la
- vivo. Mi legis pri ekzistencialismo, materialismo, pozitivismo ktp."
-
- "Kaj nun?", demandas Beata.
-
- "Iom post iom mi denove komencis kredi je Dio. De tempo al
- tempo mi iras en pre^gejon, eble ^ciun duan a^u trian semajnon. Sed
- ^sajnas, ke mi nun, ^ci tie, reakiris veran kredon, veran konfidon je
- Dio. Imagu, anta^u ses semajnoj mi vidis knabinon, kiun mi ege ^satis
- je la unua vido. Mi deziregis havi ^sin kiel amikinon. Kaj nun ^sajnas,
- ke tiu grandega deziro plenumi^gis, kvaza^u iu alta esta^jo ela^udis
- mian elkoran peton. Mi sentas min feli^ca, amata de la granda
- mistero, kiu nin ^cirka^uas..."
-
- "Sed estas la problemo..."
- "Mi scias. Sed mi pensas, ke ni bonege harmonias, tiom bone,
- ke ^ciuj problemoj ne gravas. Vi ne povas imagi, kiom vi signifas por
- mi. Neniam mi tiom entuziasme ^satis knabinon. Vi estus mia unua
- amikino."
- "^Cu vere? Sed vi jam havas 22 jarojn..."
- "Mi neniam sentis veran teneron. Tio suferigis min ne nur pro
- la scio, ke amo signifas plezuron, kiun mi do ne havis - pli gravis la
- sento esti malpli aminda ol la aliaj knaboj, valori malpli ol ili..."
-
- Beata pripensas. "Mi amas vin", ^si diras subite, "mi vere
- ege amas vin..."
- Mi reprenas ^siajn manojn, palpas kaj frotas ilin, dum varmigas
- mian koron la plej varma kaj intima rideto, kiun mi iam ajn spertis. Ni
- ekstaras; mi brakumas ^sin, ni karesas kaj kisas unu la alian...
-
- Post iom da tempo Beata demandas min en malgaja tono: "^Cu
- vi vere povas resti nur ^gis ^ja^udo?"
- "Jes. Vi ja scias, ke ekde vendredo mi devos gvidi semajnfinan
- Esperanto-kurson ^ce mia popola altlernejo."
- "Vi multe aktivas por Esperanto, ^cu ne?"
- "Jes. ^Car mi esperas, ke tiu altnivela internacia
- interkompreni^go, kiel ni du nun spertas ^gin, iam fari^gos
- memkomprenebla afero por la tuta homaro..."
-
- * * *
-
- Kaj tiel fini^gas miaj fantazioj, faritaj en la unua nokto en Toru'n.
- Je la oka matene mi konstatas, ke mi tute ne dormis en tiu nokto.
- Jam ofte mi ne povis ekdormi frue, ^car mi estis nervoza, sed
- almena^u je la kvara a^u kvina mi tamen endormi^gis. Sed hodia^u mi
- dum la tuta nokto ku^sis nur sendorme en la lito, maltrankvile sed
- esperoplene pensante pri Beata. Miaj fantazioj fini^gis, kaj mi
- konscias: La realo kutimas esti malpli gaja.
-
- Mi elliti^gas, lavas min, vesti^gas kaj ekiras al la man^gejo.
- Alvenante tie, mi tuj ekvidas Beata - sed beda^urinde ^si sidas kune
- kun tri gepoloj ^ce malgranda tablo, kaj ne plu estas loko por mi. Ni
- iomete ridetas, kaj fine mi ^cirka^urigardas por ser^ci lokon por mi.
- Mi ja preferas elekti lokon ^ce homoj, kun kiuj mi povas bone
- interparoli...
-
- Dum mi ankora^u hezitas, du poloj rigardas al mi, kaj unu diras:
- "Sidi^gu ^ce ni!" Mi eksidas kaj ^gojas pri tiu afableco kaj
- kontaktemo de la poloj. Sed tiu ^gojo iom post iom malaperas, ^car ili
- vigle plu interparolas pole. Kvaza^u mi tute ne ^ceestus. Kaj post
- mallonga tempo ili foriras, ^car ili finis man^gi. Ili lasas min sidi sola,
- vid-al-vide al la muro, tiel, ke mi e^c ne povas vidi Beata sen turni
- min...
-
- La bulkoj gustas malfre^se kaj seke; mi man^gas malrapide.
- Finman^ginte mi vidas, ke Beata ne plu estas en la man^gejo.
- Ver^sajne ^si jam iris al la konversacia kurso. Mi decidas tamen iri
- ne tien, sed al la prelego pri la Esperanto-kulturo, ^car mi ja jam tute
- flue parolas Esperanton.
-
- Tagmeze mi iras al la man^gejo kaj vidas Beata veni renkonte al
- mi. Denove ^si estas kune kun kelkaj poloj, tiel ke ni nur mallonge
- diras "Saluton!". Eble mi neniam trovos okazon por diri al ^si tion,
- kion mi volas, devas diri al ^si...
-
- Post la tagman^go mi decidas utiligi la tagmezan pa^uzon por
- skribi leteron al Beata. Restas preska^u du horoj, ^gis je la tria
- posttagmeze ni ekveturos al la urbocentro por viziti la urbodomon kaj
- la domon de Koperniko. Mi ankora^u iomete sentas ^sian korpon
- anta^u mi, pro la hiera^ua dancado. Mi iras en mian ^cambron kaj
- ekskribas:
-
- Kara Beata,
-
- vi certe jam rimarkis, ke mi estas feli^ca ^ci tie en Toru'n. Ege
- feli^ca e^c. Mi havas sufi^ce da amikaj kontaktoj; mi estas iomete
- nervoza, sed sentas min plena de agrablaj pensoj kaj
- fantazioj...
-
- Iom pli ol unu horon poste mi havas anta^u mi kvarpa^gan
- manuskripton, kiu preska^u kontentigas min. Restas duona horo ^gis
- la tria. Eble tio sufi^cas por skribi la definitivan leteron... Intertempe
- mi sentas min jam iomete malpli gaja. Mi komencas:
-
- Kara Beata,
-
- vi certe rimarkis, ke mi sentas min relative feli^ca ^ci tie. Mi
- havas sufi^ce da amikaj kontaktoj...
-
- De tempo al tempo mi haltas ^ce iu frazo kaj pripensas, ^cu mi
- ^san^gu ^gin. Pro tio mi devas konstati je la tria horo, ke la letero
- estas nur duone preta. Mi iras kune kun la aliaj al la bushaltejo, kaj ni
- enbusi^gas. Mallonge poste mi alvenas en la urbocentro. Mi ofte vidas
- Beata, sed ne scias, kion diri al ^si... Mi neniam lernis vere
- komuniki^gi kun aliaj homoj, ^car mi preska^u ^ciam estis sola.
- Beda^urinde Beata plej ofte estas kune kun aliaj poloj, kaj mi tute ne
- scias, kiel alparoli ^sin tiam...
-
- Vespere mi alvenas iom pli malgaje hejme. Mi legas sur afi^so,
- ke vespera programo konsistos el du videofilmoj: Je la 8a oni montros
- la filmon "Esperanto" kaj je la 10a la filmon "Mefisto". ^Car mi
- vidis la unuan filmon jam en FRG, mi decidas rigardi nur la duan kaj
- utiligi la tempon ^gis tiam por finskribi mian leteron al Beata. Mi
- relegas la jam skribitajn du pa^gojn kaj rimarkas, ke la komenco ne
- plu ^gustas. Mi ne plu sentas Beata anta^u mia brusto kaj fartas iom
- malpli bone... Mi reskribas la tutan leteron:
-
-
- Kara Beata,
-
- vi certe rimarkis, ke mi fartas relative bone ^ci tie en Toru'n. Mi
- havas sufi^ce da amikaj kontaktoj; mi estas iomete nervoza, sed
- sentas min plena de agrablaj pensoj kaj fantazioj. Sed malanta^u mi
- staras kvaza^u glavo de Damoklo la konscio, ke jam balda^u, post mia
- reveno al FRG, denove turmentos min malagrabla sento de soleco.
-
- Eble tio estas neevitebla. Tamen, inter ^ciuj timoj kaj esperoj ie
- ek^germis en mi la deziro sciigi al vi ^cion pri mi, kio povus esti
- interesa a^u grava por vi. Mi volas rakonti al vi, kiel mi pensas pri vi,
- kaj da^urigi nian korespondadon jam ^ci tie, por ke vi povu jam nun tuj
- reagi al miaj pensoj - iel ajn, kiel vi volas.
-
- Ankora^u bone mi memoras, kiam mi renkontis vin en la unua
- vespero de la renkonti^go en Ostrava. Kun plezuro kaj fascino mi
- spertis, kun kia varmo vi salutis min: Tuj evidenti^gis, ke temas ne
- nur pri iu ekstera ^gentileco, sed pri afableco venanta profunde el via
- koro.
-
- Post mia reveno mi sendis leteron al vi. Skribi ^gin ne estis
- facile, ^car ^gis tiam ni ankora^u ne multe interparolis. Mi fakte volis
- diri per tiu letero nur unu aferon: Ke mi trovas vin ege simpatia kaj
- ^satus pli konati^gi kun vi. Sed singarde mi ka^sis tion en la
- ^generala konstato, ke mia trankvileco "kelkfoje malhelpas al mi
- vere konati^gi kun homoj, kiujn mi trovas simpatia". Samtempe mi
- volis testi vian komprenemon, parolante pri malnova problemo de mi.
- Via tre afabla kaj mirige rapida respondo montris, ke vi sukcesis en
- tiu testo. Mi jam la^udis la ^carman optimismon, kiu radias el via
- letero (kaj ne nur el ^gi!).
-
- Iomete pli ni interkonati^gis hiera^u vespere, kaj tiam frapis mian
- atenton la simileco inter niaj interesoj kaj pensmanieroj. Pliforti^gis en
- mi la konvinko, ke ni bone harmonias.
-
- Skribinte tion, altrudi^gis en mi la emo rakonti al vi iom pri mi.
- Prave vi konstatis, ke mi estas "iomete nekura^ga homo". Jam
- multe mi okupi^gis pri la kialoj, kaj mi ser^cis ilin precipe en mia
- infana^go.
-
- Tiam senpripensaj eldiroj a^u faroj de mi ofte ka^uzis ^cagrenon
- de mia patro, kiu ne malofte perdis la kapablon regi sin mem. Li
- insultis, batis... kaj mia infana animo provis eviti tiajn turmentojn per
- evitado de tiaj eldiroj a^u faroj. Mi malkura^gi^gis.
-
- Feli^ce mi sufi^ce klare travidas ^cion por ne transpreni la
- sintenojn de mia patro. Male, mi iom post iom abomenis ^cian psikan
- kaj fizikan perforton kaj vidis pli kaj pli, ke mi e^c mem sufi^ce bone
- sukcesas eviti ^cion tian. Mi komprenis, ke eblas solvi konfliktojn ofte
- plej bone per afableco, kaj komencis agi la^u tiu konstato.
-
- Tamen mia vivo ne fari^gis vere feli^ca. Eble lige kun tio, ke mi
- pli klopodis agi pripense ol fari^gi kura^ga, mi suferis pro soleco kaj
- la neplenumita sopiro pri amo de knabino.
-
- Kaj nun en mia vivo aperis vi. Jam nun vi iomete plenigis mian
- ofte malgajan kaj malplenan animon per ^gojo kaj optimismo, kaj ju pli
- firma estos la rilato inter ni, des pli forta fari^gos tiu pozitiva influo.
- Kaj mi esperas, ke anka^u inverse mi povos kontribui al via feli^co.
- ^Ci tie mi finfine volas fari al vi demandon, kiu eble ^sajnas al vi
- freneza: ^Cu vi povus imagi enami^gi al mi?
-
- Kompreneble mi jam multe pensis pri tiu demando kaj la
- ver^sajne ^cefa malhelpo: la granda distanco inter FRG kaj Pollando.
- Sed el mia vidpunkto ^cio estas ebla... Ni povus klopodi plejeble ofte
- partopreni komune en internaciaj Esperanto-aran^goj, povus viziti unu
- la alian, kaj (el mia vidpunkto) teorie e^c eblus komuna (kaj certe
- feli^ca!) estonteco en FRG...
-
- Se vi ^satus esprimi viajn pensojn pri la finfine sufi^ce klare
- formulita esenco de tiu ^ci letero, vi sciu, ke mi plene toleros kaj
- akceptos vian reagon ^ciukaze.
-
- Kun amikaj salutoj
- via Manfred
-
- Mi finskribas la leteron kaj rimarkas, ke estas ankora^u
- sufi^ce frue por iri al la dua filmo. Mi enpo^sigas la leteron kaj iras
- al la koncerna salono en alia konstrua^jo. Kun ^gojo mi vidas anka^u
- Beata tie. Mi sidi^gas du vicojn malanta^u ^si.
-
- Post la fino de la filmo mi vidas, ke Beata adia^uas kelkajn polojn
- kaj iras al la elirejo, kvankam oni anoncis ankora^u plian, malpli longan
- filmon pri la urbo Bialistoko. Mi anka^u ekstaras kaj iras al ^si. Kiel
- kutime ni ridetas unu al la alia.
- "^Cu vi jam iras dormi?", mi demandas ^sin.
- "Jes. Mi estas laca."
- "Mi anka^u volas iri dormi nun", mi diras, kaj ni eliras kune.
- Mi ^gojas esti kune kun ^si. Kune ni iras tra la nokto, sub la stelplena
- ^cielo. Mi pripensas, ^cu mi eluzu la okazon por esprimi al ^si mian
- simpation a^u ^cu mi faru tion kiel planite per mia letero. Mi decidas
- preferi la duan eblecon kaj demandas al-^si-nur ion supra^jan: "^Cu
- vi vidis amba^u filmojn?"
- "Jes. Kaj vi?"
- "Mi vidis nur al duan. La filmon 'Esperanto' mi jam vidis en
- renkonti^go en FRG. Sed anka^u ^gi estas interesa."
- Kaj mi kura^gas aldoni: "Dum vi rigardis tiun filmon, mi skribis
- ion por vi."
- Mi eligas la leteron el mia po^so kaj donas ^gin al ^si: "Tio
- estas por vi!"
- "Kio estas tio?", ^si demandas nervoze.
- "Estas letero kun kelkaj malfermaj pensoj."
- "Aha. Skribi estas pli facile.", ^si diras, kaj mi ^gojas, ke ^si
- komprenis min. "Anka^u mi havas donacon por vi", ^si aldonas, kaj
- transdonas al mi du bildkartojn pri sia hejmurbo Legnica.
- "Dankon... kaj bonan nokton!"
- "Bonan nokton!"
-
- * * *
-
- La venontan matenon mi senpacience atendas la revidon kun
- Beata. Kaj fakte... mi renkontas ^sin survoje al la man^gejo. ^Sia
- rigardo aspektas afable, sed mankas la amba^uflanka rideto, kiu ^gis
- nun ^ciam esti^gis, kiam ni ekvidis unu la alian.
- "Mi legis vian leteron. Vi ne estas nekura^ga homo!"
- Ni ridetas iomete. Post pa^uzeto ^si aldonas: "Tio tre bone
- estus ebla, se ne estus unu problemo: Mi jam havas amikon. Li
- nomi^gas Krzysztof..."
- Ni bezonas iom da tempo por digesti la dirita^jon. Mi atente
- a^uskultas Beata: "Sed vi pravas, anka^u mi trovas, ke ni bone
- harmonias la^u nia pensmaniero. Mi volas, ke ni restu geamikoj,
- geamikoj en la pli vasta senco. Se mi havos problemojn, mi skribos al
- vi, se vi havos problemojn, vi skribos al mi..."
-
- Kaj ^si aldonas: "Cetere, mi havas la impreson, ke vi iomete
- idealigas mian personon. Mi estas nur ordinara virino."
- Mi pripensas kaj fine respondas malgaje: "Por mi vi neniam
- estos nur ordinara virino!"
-
- * * *
-
- Kvar tagojn poste mi hejmenveturas. En Pozna'n mi ^san^gas la
- trajnon. Post eniro en la ekspresan trajnon "Oriento-Okcidento" mi
- denove devas stari en la koridoro - ^ci-foje ne pro tio, ke mi ne
- trovis necese a^ceti lokbileton, sed ^car tiuj estis el^cerpitaj ^gis
- post kvar semajnoj. Kvankam ni nun staras malpli dense ol dum la
- veturo tien, mi ne sentas min pli bone - male, melankolie mi
- rememoras, ke okazis ^guste tio, kion mi timis. La sento de feli^co,
- kiun mi havis dum la dancado kun Beata en la unua vespero, estas
- for; ^cio ^sajnas al mi kiel bela son^go. Kiam mi povos reveni al
- Pollando? Ver^sajne nur venontsomere okazos aran^go simila al la
- ^jus pasinta.
-
- Iomete konsolas min la fakto, ke mi ali^gis anka^u al kvara
- unusemajna junulara Esperanto-aran^go, la German-Franca Junulara
- Renkonti^go en Majenco. Sed miaj esperoj ne estas grandaj. Alvenas
- la konduktorino. "Lokbileto?", ^si demandas. "Nie
- ma!", mi respondas, memorante la polan esprimon, per kiu la
- virino en la voja^goficejo da^ure klarigis al mi kaj Iwona, kiu helpis min
- tie, ke la lokbiletoj estas el^cerpitaj. "Kvin markojn", diras la
- konduktorino, kaj mi volonte pagas al ^si tiun etan punmonon, kvankam
- mi ne sentas min vere kulpa. ^Ce la limo inter Pollando kaj GDR la
- kontrolo povas ^ci-foje okazi en la trajno. GDR-a doganisto eniras kaj
- bruske alparolas polon starantan apud mi: "Fori^gu!" Beda^urinde
- mi ne povas traduki tion al li en la polan. La doganisto devas krii al li
- pli la^ute: "Fori^gu, por ke mi povutrairi!"
-
- Ne nur ni FRG-anoj havas niajn turkojn...
-
- Bon^sance en Berlino sufi^ce da homoj eliras, kaj mi trovas
- sidlokon, sur kiu mi pasigas la nokton. Matene mi alvenas hejme kaj
- preparas min por la semajnfina Esperanto-kurso. Diman^ce vespere,
- post la fino de tiu kurso, mi komencas noti pensojn por mia letero al
- Beata, memorante ^siajn lastajn vortojn dum nia adia^uo en Toru'n:
- "Skribu al mi!" Sed mi rimarkas, ke mi havas jam malpli por skribi
- al ^si ol dum la renkonti^go. Eble ^si povas per aparte ^carma kaj
- enhavori^ca respondo igi nian korespondadon e^c pli interesa ol
- anta^ue. Sed mi timas, ke ne. Venontsomere mi revidos ^sin...
- Tamen, ver^sajne nia amikeco iom post iom mortos.
-
- Feli^ce jam postmorga^u komenci^gos la renkonti^go en
- Majenco...
V
-
- "Mi ^satas malgrandajn Esperanto-aran^gojn, se
- partoprenas almena^u unu persono, kiun mi trovas tre simpatia."
- Tiun frazon mi rememoras en la dua vespero de la renkonti^go en
- Majenco. Estas la diskoteka vespero. La muziko ankora^u ne
- komenci^gis. La partoprenantoj staras a^u sidas en la salono; kelkaj
- interparolas. Mi staras ie kaj ^cirka^urigardas, pripensante, ^cu
- ekzistas tia "tre simpatia" persono ^ci tie. Preterpasas min
- Monique. Mi ridetas al ^si. "Saluton!", ^si diras afable, kaj pluiras.
- Mi memoras, kiel en la renkonti^go en Kiev mi sidis kune kun kvar
- a^u kvin sovetianoj. Ni kantis, kaj kelkaj klakis per la manoj. "Ne
- faru tion", diris Nata^sa tiam, "estas pli bele ^gui la kanton sen
- klaki". Eble io simila validas anka^u por ridetoj...
-
- Mi vidas, ke Katharina sidas sola. Mi ridetas anka^u al ^si. ^Si
- vidas min, sed ne reagas. Mi pripensas, ^cu mi eksidu apud ^si. Fine
- Brigitte iras al mi. ^Si alparolas min: "^Cu vi scias, kiam la
- diskoteko komenci^gos?"
- "La^u la programo je la na^ua. Sed ja ofte io malfrui^gas."
- "^Cu anka^u vi studas?"
- "Jes, matematikon, ekde tri jaroj. Kaj vi?"
- "Mi studas arkeologion, en Liono."
- Kaj ^si komencas rakonti pri tiu studfako. Mi ne bone
- a^uskultas, sed rigardas ^sin. ^Siaj okuloj, ^sia bu^so, ^sia nazo,
- ^sia tuta viza^go - ^cio aspektas bele. Mi ridetas iomete. ^Si
- pluparolas; nenion ^si rimarkas. De tempo al tempo mi diras "jes",
- sen vere a^uskulti al ^si. Mi denove ridetas iomete. Neniu reago. ^Sia
- viza^go restas iel senmova, kvankam ^si ankora^u parolas. "^Si
- havas la ^carmon de fi^so", mi pensas. "Estas bele rigardi ^sin,
- sed..."
-
- La muziko komenci^gas. Mi ekdancas. Sola. "Ni poloj preferas
- danci duope", diris Beata. Sed unue ^ci tie ne estas poloj (krom
- Robert, kiu vivas jam delonge en FRG), kaj due ^ci tie ni estas 20
- knaboj, sed e^c ne dek knabinoj. Mi vidas Ute danci anta^u mi. Mi
- rigardas ^sin, ridetas. ^Si rerigardas mirigite. Mi vidas Annegret
- dancante. ^Sia viza^go aspektas, kvaza^u ^si ^satus reciproki
- ridetojn. Mi ridetas al ^si. Kaj vere, io movi^gas en ^sia viza^go...
- sed: ^Si iel grimacas, kvaza^u ^si volus repu^si atakon de mi.
-
- Mi plu ser^cas, kaptas viza^gojn. Mi sentas min altrudi^gema.
- Malestime mi rigardas al Brigitte, la fi^sino. Mi ne vere amas ilin,
- ^ciujn. Post preska^u unu horo da dancado mi laci^gas. Eble pli pro la
- pensado ol pro la dancado. Mi sidi^gas. Sola. Kial ne ^ce la aliaj? Mi
- ne sentas emon interparoli kun ili. Kial ne? ^Cu, ^car mia emo al
- komunikado celas nur kontentigi miajn seksajn bezonojn? ^Cu nur
- espero pri enami^go povas veki en mi la emon alparoli iun? Ankora^u
- iomete mi sidas sola, ^gis fine mi decidas enliti^gi.
-
- * * *
-
- La venontan tagon mi denove sentas min iel malbone. ^Ce la
- vesperman^go mi pripensas, kie mi sidi^gu. Fine mi decidas sidi^gi
- vid-al-vide de Ute. ^Si interparolas kun Derk, nederlandano sidanta
- apud ^si. Anka^u la aliaj partoprenantoj ^ce mia tablo interparolas; mi
- iom suba^uskultas. Ute kaj Derk dum momento silentas, ^gis Ute
- subite alparolas min: "^Cu vi eltenas vian silentadon?", ^si
- demandas min afable, ne ripro^ce.
- "Jes." Kaj post momento mi aldonas: "Mi alkutimi^gis."
- Sed tuj aperas skrupuloj. Kia stulta^jo diri tion. Mi devus diri ion alian:
- "Kelkfoje mi eltenas mian silentadon - nome, kiam en mi estas
- sufi^ce da agrablaj pensoj kaj fantazioj, kiujn mi ^satus evoluigi en
- kvieto. Beda^urinde tiu stato estas tre malofta. Kutime silentado estas
- por mi io suferiga, ^car turmentas min malagrabla sento de
- soleco..."
- Sed mia bu^so restas fermita. Mal^goje mi konstatas, ke estas
- tro malfrue por eldiri ion tian: Ute jam pluparolas kun Derk pri tute
- aliaj aferoj...
-
- Post la vesperman^go restas iom da libera tempo. La nokta
- migrado komenci^gos nur je la na^ua... ^Ce tablo sidas grupeto da
- junaj germanoj, francoj kaj nederlandanoj. Mi sidi^gas ^ce ili. Ili
- interparolas pri politiko. Mi vidas Katharina sidanta inter ili. Uwe venas
- kaj komencas karesi ^siajn ^sultrojn. De malanta^ue. Katharina
- mallonge retrorigardas al li, kaj simple toleras tion. "Ne estas vera
- amo inter ili", mi pensas. "Tian rilaton mi anka^u povus havi."
- Malgaje mi konstatas, ke mi tamen envias ilin.
-
- Mi a^uskultas la diskuton. Ili vigle interparolas pri la rilatoj inter
- FRG kaj GDR. Almena^u ili diskutas en Esperanto. Sed io ne pla^cas
- al mi. Ili ne rimarkas min. Mi mal^satas mian silentadon kaj pensas:
- "Ili ne interparolas, por pli bone kompreni sin reciproke, sed por
- konvinki unu la alian pri sia propra opinio."
-
- "Venu al la enirhalo", vokas unu el la organizantoj. Ni
- kolekti^gas por la nokta migrado. Mi staras inter la aliaj
- partoprenantoj, sen interparoli kun iu. Iu magia, malica forto devigas
- min denove ser^ci viza^gojn por rigardi, rideti al ili. Mi ekvidas
- Annegret, ridetas al ^si. Denove ^si grimacas... Mi ekvidas Petra,
- ridetas anka^u al ^si. "Kial vi ridas?", ^si demandas min subite.
- Mi silentas.
-
- Ni eliras. Jam malheli^gis. Ni iros al ruino de kastelo. Du horojn
- tien, du horojn reen. Mi timas ion. Esti^gas grupetoj. Kelkaj duopoj,
- kelkaj pli grandaj grupetoj. Mi klopodas resti ^ce la pli grandaj,
- suba^uskultante iliajn interparolojn. Kelkfoje anka^u mi diras ion. Ni
- iras tra arbaro; la vojo supreni^gas, kaj fine ni atingas la kastelruinon.
- Iomete ni pa^uzas tie. Kelkaj grimpas sur iujn murojn.
-
- Ni reiras. "Estas tre facile: Iru ^ciam rekte anta^uen, ^gis vi
- estos sur la granda strato, kaj tie vi iros dekstren", diras unu el la
- organizantoj. Survoje denove esti^gas grupetoj; kelkaj iras malpli
- rapide ol la aliaj. Mi denove klopodas resti kun iu pli granda grupeto.
- Sed tiu grupeto disfalas pli kaj pli. Fine ni estas kvinope. "Kvin estas
- malbona nombro, ^car malpara", mi pensas. Kaj fakte, nun anka^u
- Uwe kaj Katharina iras pli rapide; ili disi^gas de ni. Mi decidas resti
- ^ce la aliaj du, ^ce Reinhard kaj Anne, ^car ver^sajne Uwe kaj
- Katharina preferas resti duope. Mi nur ^genus ilin. La deklivo fini^gas;
- la vojo fari^gas ebena. Reinhard kaj Anne interparolas. Mi ne. Mi jam
- sentas min en stato, en kiu mi e^c ne povus diri ion, se mi havus ion
- interesan por rakonti. Ver^sajne ili ne rimarkus, se mi ne plu irus
- kune kun ili. A^u e^c ^gojus pri tio, ^car certe anka^u ili preferus
- esti solaj. Mi iras malpli rapide. Kaj fakte: Ili ne rigardas returnen. Ili
- ne rimarkas, ke mi ne plu iras kune kun ili. A^u ili simple pensas, ke
- mi atendas por iri kun alia grupeto. Sed malanta^u mi estas neniu.
-
- Mi iras sola tra la arbaro, sentante min soleca, mal^satata,
- malkapabla komuniki^gi. Melankolie mi pensas pri la renkonti^go en
- Pollando. Tie regis iu kontaktemo; tie eblis rideti sen senti sin
- altrudi^gema. Mi memoras la frazon de Beata: "La mondo estas
- plena de ^gojo, ni nur ne rimarkas ^gin." Sed mi ne vidas ^gojon.
- ^Cirka^u mi nur malhelo, malpleno kaj silento, krom la mu^getado de
- la vento en la arbosuproj. Mi vidas vojkruci^gon kaj iras maldekstren.
- Neniu rimarkas, ke mi mankas... Post iom da tempo mi vidas benkon
- kaj sidi^gas. Mi sentas la fre^sigan efikon de larmoj dis^smiritaj en la
- viza^go kaj rigardas anta^uen, iomete supren: "Vidu pa^cjo, jen la
- viro, kiun vi deziris..."
FINO